PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

düşerek siyasi sistemi sınırlandırıcı sisteme dönüştürdü. Elektrikli beyazeşyalann var olmaması, en gerekli besinlerin sınırlı olması, birçok ana tüketimmalı ve içme suyu sıkıntısı gibi etkenler kadınların işe katılımınıçok zorlaştırıyordu. Arnavutluk kadını aile içinde ve dışında çok yorucuişlerle karşı karşıya bulunuyordu. Bu durum demokratik dönüşümler dönemindeetkisini göstermiştir. Teknolojik geri kalmışlık gerekçesiyle, tesislerve fabrikaların kapatılmasından sonra 1993 yılında kadınların işekatılımı % 50'ye düştü. Kadınlarda işsizlik oranı % 10.8'den % 24.1'eçıktı.Mustafa Kemal Atatürk Türk toplumunun kalkınması ve ilerlemesinikadınların yücelmesine çözülmez biçimde bağlı olarak bakıyordu. Daha1920 yılında şunu vurguluyordu: "Halkımız kuvvetli halklar arasında yeralmak istiyorsa, bugünkü zorunluklardan biri kadınların yücelmesidir."Atatürk'e göre, kadınların yücelmesi erkekler ve kadınlar arasında eşiteğitim ve kültürle birlikte devam etmeliydi. Atatürk kızların kapalı eğitiminekarşı idi, bunu Tanzimat dönemindeki saray ve konak eğitiminebenzetiyordu. Atatürk iki cinsiyet için eşit olan genel eğitiminden yanaydı.Arnavutluk'ta da aynı siyaset izlendi, ancak bazı belirleyici özelliklerle.Mustafa Kemal çocukların eğitimini ve kültürleşmesini İslam dininede dayandırıyordu, izmir'de 31 Ocak 1923 tarihinde şunu açıklamıştır:"Hiçbir zaman dinimiz kadınların erkeklerin arkasında kalmalarını istememiştir.Allahın emrettiği şey kadın ve erkek Müslümanların berabercebilim ve kültür öğrenmesidir. Kadın ve erkek bilimle kültürü arasın, bunlarıbulup araç olarak kullansınlar. Türk toplumunun hayatında kadınlarbu alanlar ve diğer alanlarda geri kalmamalıdır, belki de daha ileriye gideceklerdir."Türkiye Cumhuriyetinin kurucusunun talimatı üzerinde, çağdaş Türkdevletinde kitlesel nitelik kazanan ve çeşitli genel ve meslek okullarındanoluşan büyük bir eğitim sistemi kuruldu.Komünist Arnavutluk'ta erkekler ve kızların eşit eğitim görmelerinegelince, Marksizm-Leninizmin ilkeleri Arnavut milliyetçilik ilkeleriylebirlikte rehber alındı. Türkiye Cumhuriyeti'nde olduğu gibi Arnavutluk'tada zorunlu ilk öğretim sistemi kuruldu, genel okullar, meslek okulları,bir üniversite ve bazı diğer yüksek eğitim okullarından oluşan eğitimsistemi kuruldu.İki ülkede kızların eğitim görmesi alanında gerçek bir devrim yapıldı.Osmanlı İmparatorluğu'nda 1913 yılında 3083 erkek okulu ve 388 kızokulu vardı. Erkek öğretmenlerin sayısı 6913 iken bayan öğretmenlerinsayısı 983 idi. Erkek öğrencilerinin sayısı 243.445, kız öğrencilerin sayısıise 40.455 idi. 1930-1931 ders yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakül-556