PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

andlaşmayı yenilen bir devlet olarak değil, yenen, eşit bir devlet konumundanimzalamıştır. Barış koşullarında Kemalist devriminin yeni aşamasıbaşlamış, politik, ekonomik ve kültür alanlarında, yeni hukuk devletive politik yaşamda, her yönde gelişmeye gereken bütün devletlerlebarış ve işbirliği politikası uygulanmıştır, nihayet 1936 Montrö Konferansıylaher türlü yabancı güçlerin müdahele kalıntıları ortadan kaldırılmıştır.Bulgaristan'da Prof. Aleksandir Tsankov'un hükümeti 9 Haziran1923'ten 1926 yılına değin erkte kalmıştır. Dış İşleri ve Mezhepler Bakanıtanınmış asker ve politika adamı Hristo Kalfov olmuştur. İç politikasındaBHÇB hükümetlerinden tamamen ayrılan yeni hükümet, bazı aşırısağcı ve saldırgan partilerin gayretlerine rağmen, Aleksandir Stamboliyskizamanındaki izolasyon politikasından çıkmak hattı sürdürülmüştür. İkiyıl gergin görüşmelerden sonra Ankara'da 18 Ekim 1925 tarihinde Türkiye-BulgaristanDostluk Anlaşması ve oturma Sözleşmesi imzalanmıştır.Fakat ratifikasyonu Andrey Lyapçef (1866-1933) hükemeti zamanındayapılmıştır. Dışişleri ve Mezhepler Bakanlığına tanınmış politika adamıAtanas Burov (1875-1945) getirilmiştir. XXI. AMM.nin 28 Mayıs tarihli95 ve 96 oturumlarında bazı parti ve çevrelerin temsilcileri antlaşmayıeleştirmiş ve ratofıkasyonuna karşı çıkmışlardır. Böyle olduğu halde, hükümetparlamentoda destek bulmuş ve anlaşma tasvip edilmiştir. UlusalLiberal Parti'nin iki kanadı da Aleksandir Tsankov ve Andrey Lyapçevhükümetlerinin dış politikalarını desteklemiştir, özellikle bu partinin milletvekillerindentanınmış toplumcu ve politika adamı Dimo Körçev(1884-1928) Mustafa Kemal'e ve Türk halkının Ulusal Kurtuluş Savaşınayüksek değer vermiştir. O şöyle demiştir: "Türk Cumhuriyeti'ni rahatınabırakınız da, Türkiye'nin tarihide yaşamadığı bir şanını, mutlak, tamamenyalnız başına diyeceğim, uluslararası bağımsızlığının ilk günlerini sevgiyleyaşasın. Bu ülke başka insanlardan gereksinimini duyacaktır. O zamanlarda gelecek, o zamanlar da basacaktır. Zaman çabuk geçecek. Memleketşimdi tarihsel bir romantizm döneminde bulunmaktadır" 17 . Osmanlıİmparatorluğu zamanından miras kalan milliyetler ve dinler mozaiğinigözönünde bulunduran Bulgar milletvekili ulusal sorunda kemalistlerehak vermektedir: "Siz sanıyor musunuz ki bu dinler, milliyetler -bunlaraTürk dinsel tarikatlarını da katarsak- mozaiği, Türkiye ve dinleri milliyetsayan bir anlayış bugün daha fazla tahammül edilebilinir mi?" 18 Bu bağlamdaLozan Anlaşmasında azınlıkların dinlere göre milliyet sayıldığı anlayışınıda belirtmiştir. Belki de Balkanlar'da ilk kez Dimo Körçev, HalklarCemiyetindeki tartışmalardan ilham alarak ulusal devletlerinegemenliği, toprak bütünlüğü temelinde insan haklarını ve azınlıklaradahil vatandaşların hakları tezini savunmuştur. Bu ilke, İkinci Dünya Sa-17. Stenografık Günlükler, XXI AMM. III. Muntazam Dönem, 94. Oturum, 25 Mayıs1926, s. 1863.18. Aynı kaynak.148