De classis Edam 1572-1650 - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

estemmen 'voor de versorginge der sielen ende d'onderwijsinge der jeugt', maar op dat
moment, in de maand september, was dat niet mogelijk: alle schuren zaten vol hooi! 80
Twee jaar later konden afgevaardigden uit Durgerdam melden dat er een vergaderplaats
was getimmerd en dat men daar nu graag bediend wilde worden en wel door ds. Strijdt.
De nieuwe predikant van Ransdorp/ Holysloot tekende hier onmiddellijk protest bij aan,
uit vrees voor een hernieuwde tweespalt in zijn gemeenten tussen voor- en
tegenstanders van Strijdt. De classis besloot daarop dat Durgerdam eens per 14 dagen
bediend zou worden, waartoe Ransdorp en Holysloot ieder een dienst per maand af
zouden staan. Door inmenging van de Gecommitteerde Raden, te hulp geroepen door
Durgerdam, rolde nauwelijks een maand later een ander compromis uit de bus.
Durgerdam werd namelijk toegestaan om voorlopig toch door ds. Strijdt bediend te
worden. Om het kerkbezoek te Ransdorp, waar de Durgerdammers tot dan toe kerkten,
niet te benadelen bepaalde de classis dat Strijdt alleen mocht voorgaan op momenten dat
er in Ransdorp geen dienst werd gehouden. Bovendien mochten er geen Avondmaals-
of huwelijksdiensten gehouden worden in Durgerdam en werden de collecten gehouden
tijdens de diensten te Durgerdam, bestemd voor de 'gemeijne buijdel' te Ransdorp, om
zo de armen daar niet te duperen. Hiermee waren de problemen voorlopig opgelost. 81
In 1622 volgde alweer een nieuwe etappe in het proces van combineren en separeren in
Waterland. Zunderdorp, tot dan toe gecombineerd met Schellingwoude, greep het
ontstaan van een vacature aan om te pleiten voor een eigen, ongedeelde predikant.
Schellingwoude wilde hier wel in meegaan, als zij voortaan met Durgerdam
gecombineerd zou mogen worden en geleid door de blijkbaar ook hier populaire ds.
Strijdt. Ransdorp ging akkoord, mits het gedeelte van Durgerdam, dat kerkelijk nog
onder Ransdorp viel, dat zou blijven doen en dat die Durgerdammers ook daadwerkelijk
te Ransdorp ter kerke bleven komen. De classis raadde de partijen aan de zaak aan de
Gecommitteerde Raden voor te leggen, wat inderdaad resulteerde in de gewenste
scheiding van Zunderdorp en Schellingwoude en de combinatie van deze laatste
gemeente met Durgerdam. 82
In 1624 en 1625 kwamen zowel vanuit Nieuwendam als vanuit Watergang verzoeken
om ook ter plaatse bediend te mogen worden. De Nieuwendammers moesten tot dan toe
voor hun kerkdiensten naar Zunderdorp reizen en zij voerden de grote afstand naar
Zunderdorp én de aanwezigheid van vele papisten in de eigen plaats, aan als
argumenten om voortaan binnen de eigen dorpsgrenzen te kunnen kerken. De
Zunderdorpse afgevaardigden brachten hier tegen in dat te Nieuwendam hooguit 10 tot
12 lidmaten te vinden waren op een totaal van 70 huizen, waarin deels dubbele gezinnen
woonden. Ondanks deze getallen verwachtte de classis toch 'goede winninge' en gunde
Nieuwendam enkele diensten. 83
Watergang had zoals gezegd reeds in 1618 een school getimmerd, zowel bedoeld voor
het onderwijs als voor het houden van kerkdiensten. Desondanks werden daar pas in
1623 van classiswege enige diensten verzorgd. Zowel in 1624 als in 1625 en ‘26
verzocht Watergang om voortzetting van deze bediening, gezien de grote aanwas die
daaruit te verwachten was. De herhaalde verzoeken werden keer op keer gehonoreerd,
80 Acta van de classis Edam, 16.9.1619, 30.9.1619.
81 Acta van de classis Edam, 14.10-1521, 29.11.1621.
82 Acta van de classis Edam, 25.7.1622, 26.-9.1622, 24.4.1623.
83 Acta van de classis Edam, 30.9.1624, 6.10.1625, 20.4.1626.
hoofdstuk 3/ pag. 142