De classis Edam 1572-1650 - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

gaan en te eten waar hij wilde. 154 Nog eens vier jaar later werd bepaald dat wie absent
was, niet hoefde te betalen, maar ook dat ouderlingen die niet mee wilden eten, dat
behoorden toe te lichten. Een dergelijke weigering zal in veel gevallen ingegeven zijn
door de kosten, die lang niet alle aanwezigen van hun kerkenraad vergoed kregen. In
1640 werd daarom besloten een deel van deze uitgaven uit de classicale beurs te
vergoeden. 155
Na de aanroeping van de naam des Heren, werd iedere vergadering geopend met de
verkiezing of benoeming van de voorzitter en de scriba, in 1601 156 aangevuld met de
verkiezing van de assessor. Tot augustus 1598 werd de voorzitter verkozen, daarna
vervulde men het voorzitterschap van iedere gewone classisvergadering bij toerbeurt 157 ,
van de oudste naar de jongste. Bij absentie van de beoogde voorzitter door ziekte of
andere oorzaken ging de beurt door naar de volgende. Van de oudste naar de jongste dus
en de volgorde werd op dat moment als volgt vastgesteld:
Laurens Jansz van Monnickendam
Hendrick Fransz van Marken
Jacob Hesselsz van Beets/ Oudendijk
Wilhelmus Puppius van Edam
Aris Goossens van Zunderdorp/ Schellingwoude
Herman Jansz van Etersheim/ Schardam
Gerard Pietersz van Purmerland/ Ilpendam
Ewout Willemsz van Oosthuizen/ Warder
Lieven Jansz de Raed, van Middelie/ Kwadijk
Arent Arentsz van Broek in Waterland/ Zuiderwoude
Jan Jansz Bruno van Edam
Theodorus Houtman van Landsmeer/ Buiksloot
Gerardus Jansz Schagen van Purmerend
de predikant van het vacante Ransdorp/ Holysloot 158
De scriba werd steeds per jaar verkozen 159 , maar vaak vervulde één predikant gedurende
verschillende jaren achtereen deze functie. Ten aanzien van de assessor werd in 1614
bepaald dat degene die de ‘naestvoorgaende’ vergadering voorzitter was, de
‘naestaenkomende’ keer deze functie zal vervullen. 160
154 Acta van de classis Edam, 1.6.1609.
155 Acta van de classis Edam, 3.7.1623, 15.10.1640, 25.3.1641.
156 Acta van de classis Edam, 9.10.1601 (eerste vermelding).
157 Een en ander in overeenstemming met de voorschriften van de kerkorde van de nationale synode van
Middelburg, 1581, art. 30: ‘In desen tsamencoemsten sullen de Dienaers bij ghebeurte, ofte andersins die
van deselve vergaderinghe vercoren wordt, presideren, soo nochtans dat deselve tweemael aen een niet
sal moghen vercoren werden. Ook in de classis Delft en Delfland werd het voorzitterschap bij toerbeurt
vervuld, Abels, Wouters, Nieuw en ongezien, dl 1, p. 64-66.
158 Acta van de classis Edam, 31.8.1598. Aanvulling op 16.9.1619: bij te laat komen of absentie gaat de
beurt niet voorbij, maar is de betreffende predikant de volgende keer voorzitter.
159 Zie bijvoorbeeld de acta van de classis Edam, 7.4.1603 en 10.9.1612. Op 4.4.1622 werd bij
meerderheid van stemmen besloten de scriba zoveel mogelijk in zijn dienst te continueren. De
Middelburgse kerkorde geeft geen voorschriften over de wijze waarop een scriba benoemd of gekozen
diende te worden, alleen dat er een scriba behoorde te zijn, ‘om neerstelick op te schrijven tghene
weerdich is aengheteijckent te zijn’. Acta van de nationale synode van Middelburg, 1581, art. 26. Op
5.4.1660 werd in de classis Edam bepaald dat iedere vergadering een andere scriba gekozen zal worden.
Archief van de classis Edam, inv. nr. 14, 5.4.1660.
160 Acta van de classis Edam, 26.5.1614, herhaald op 18.7.1616, met als toevoeging dat bij absentie, de
‘naestvolgende’ assessor zal zijn.
hoofdstuk 3/ pag. 158