04.06.2013 Views

A. La corte de Alfonso VIII - Gonzalo de Berceo

A. La corte de Alfonso VIII - Gonzalo de Berceo

A. La corte de Alfonso VIII - Gonzalo de Berceo

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

trobar leu, o "fácil", 51 pue<strong>de</strong> estar basado en esta división entre trovadores reacios a la alteración<br />

y trovadores que la aceptaban, puesto que, según Van Vleck, leu es una abreviatura <strong>de</strong> "leu ad<br />

aprendre", "fácil <strong>de</strong> apren<strong>de</strong>r" (Memory 133). Los trovadores conservadores habrían compuesto<br />

poemas difíciles <strong>de</strong> apren<strong>de</strong>r con el fin <strong>de</strong> que sólo los expertos los pudieran transmitir, y <strong>de</strong> que<br />

aún éstos lo hicieran siempre con sumo cuidado y atención. Con esto, se podría concluir que los<br />

<strong>de</strong>fensores <strong>de</strong>l trobar clus fueron aquellos trovadores que pretendieron conservar su poesía lo<br />

más inalterada posible a lo largo <strong>de</strong> su transmisión oral, y que los que propugnaban el trobar leu<br />

fueron aquellos trovadores que aceptaban la alteración <strong>de</strong> sus composiciones, puesto que ésta<br />

significaba fama y popularidad.<br />

Por consiguiente, <strong>de</strong>bemos aceptar la evi<strong>de</strong>ncia interna que nos proporcionan los textos<br />

<strong>de</strong> los trovadores,<br />

y consi<strong>de</strong>rar con ello que la poesía trovadoresca se compuso y transmitió,<br />

generalmente, <strong>de</strong> forma<br />

oral: la disputa entre sostenedores <strong>de</strong>l trobar clus y trobar leu apunta en<br />

esa<br />

dirección. Por supuesto, la composición oral no <strong>de</strong>be enten<strong>de</strong>rse como sinónimo <strong>de</strong><br />

51<br />

Uno <strong>de</strong> los más conocidos ejemplos <strong>de</strong> este <strong>de</strong>bate es la tenso "Era·m platz, Giraut <strong>de</strong> Bornelh". En este poema,<br />

Giraut <strong>de</strong> Bornelh, uno <strong>de</strong> los trovadores que visitó la <strong>corte</strong> <strong>de</strong> <strong>Alfonso</strong> <strong>VIII</strong> <strong>de</strong> Castilla, disputa con Raimbaut<br />

d'Aurenga, precisamente poco antes <strong>de</strong> que Giraut se trasladara a una <strong>corte</strong> ibérica, probablemente la <strong>de</strong> <strong>Alfonso</strong> II<br />

<strong>de</strong> Aragón o <strong>Alfonso</strong> <strong>VIII</strong> <strong>de</strong> Castilla. Raimbaut <strong>de</strong>fien<strong>de</strong> el trobar clus, y Giraut el trobar leu:<br />

I Era·m platz, Giraut Bornelh,<br />

que sapcha per c'anatz blasman<br />

trobar clus ni per cal semblan.<br />

Aisso·m diatz<br />

si tan presatz<br />

so que vas totz es comunal;<br />

car adonc tuch seran egal.<br />

II Senher Linhaure, no·m corelh,<br />

si quecs se trob'a so talan;<br />

mas me eis volh jutjar d'aitan<br />

qu'es mais amatz<br />

chans e prezatz,<br />

qui·l fai levet e venansal,<br />

e vos no m'o tornetz a mal!<br />

I Giraut <strong>de</strong> Bornelh, me gusta saber, ahora, por qué vais criticando el trobar clus y con<br />

qué criterio. Decidme si apreciáis tanto lo que a todos es común; pues <strong>de</strong> este modo todos serán<br />

iguales.<br />

II Señor Linhaure, no me quejo si cada cual trova a su gusto; pero juzgo por mí mismo<br />

que el canto es más estimado y apreciado si alguien lo hace ligero y humil<strong>de</strong>, y vos no me lo<br />

toméis a mal. (Riquer 455-56)<br />

Esta disputa <strong>de</strong>muestra que la cuestión <strong>de</strong>l distanciamiento <strong>de</strong> la poesía trovadoresca <strong>de</strong> la lengua común, incluso<br />

<strong>de</strong>l propio provenzal, llegó a ser tal que muchos, como Giraut <strong>de</strong> Bornelh en esta tenso, <strong>de</strong>fendieron una ten<strong>de</strong>ncia<br />

que proponía hacer una poesía más sencilla (leu), un trobar "levet e venansal" (456).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!