04.06.2013 Views

A. La corte de Alfonso VIII - Gonzalo de Berceo

A. La corte de Alfonso VIII - Gonzalo de Berceo

A. La corte de Alfonso VIII - Gonzalo de Berceo

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Por consiguiente,<br />

es necesario concluir que la mesura que propone el Poema <strong>de</strong> mio Cid<br />

es una cualidad <strong>de</strong> carácter cortés, trasunto castellano <strong>de</strong> la mansuetudo o mo<strong>de</strong>ratio <strong>corte</strong>sa: al<br />

igual<br />

que la mansuetudo, la mesura propone el autocontrol que muestra el Cid frente al<br />

<strong>de</strong>scontrol <strong>de</strong> Asur<br />

González y los Infantes <strong>de</strong> Carrión. Esta cualidad aparece insistentemente en<br />

la obra, en clara y consciente oposición a lo que ocurría en sus mo<strong>de</strong>los, los cantares <strong>de</strong> vasallo<br />

rebel<strong>de</strong>. Esto nos indica que el autor <strong>de</strong>l<br />

construir una obra cortés, que se adaptara al contexto <strong>de</strong> la <strong>corte</strong> castellana <strong>de</strong> <strong>Alfonso</strong> <strong>VIII</strong>, que<br />

<strong>de</strong>bió<br />

<strong>de</strong> patrocinar el texto.<br />

IV.<br />

C. 3-. Lealtad.<br />

Poema <strong>de</strong> mio Cid alteró sus fuentes con el fin <strong>de</strong><br />

De hecho, el Poema <strong>de</strong> mio Cid propone un tipo <strong>de</strong> comportamiento que le <strong>de</strong>bía <strong>de</strong><br />

resultar muy grato a <strong>Alfonso</strong> <strong>VIII</strong>. Ya hemos visto que el fomento <strong>de</strong> la mesura se utilizó en los<br />

poemas trovadorescos y el en Libro <strong>de</strong> Alexandre con la intención <strong>de</strong> robustecer el po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> la<br />

monarquía castellana. Sin lugar a dudas, este es también el propósito <strong>de</strong> otro <strong>de</strong> los cambios<br />

introducidos por el autor <strong>de</strong>l Poema <strong>de</strong> mio Cid con respecto a los cantares <strong>de</strong> vasallo rebel<strong>de</strong>: el<br />

énfasis en la lealtad <strong>de</strong>l héroe. Como hemos visto, los vasallos rebel<strong>de</strong>s no sólo se caracterizan<br />

por ser <strong>de</strong>smesurados sino, también, por enfrentarse agresivamente a sus respectivos reyes.<br />

Frente a esta tradición, el nuevo Cid que presenta el poeta <strong>de</strong> la <strong>corte</strong> <strong>de</strong> <strong>Alfonso</strong> <strong>VIII</strong>, se muestra<br />

ostentosamente leal a su rey. <strong>La</strong> crítica ha sabido<br />

notar <strong>de</strong>bidamente esta peculiaridad <strong>de</strong>l héroe:<br />

"A tuertas o a <strong>de</strong>rechas, no obstante, el Cid mantiene hacia su 'señor natural' una lealtad por<br />

encima incluso <strong>de</strong> la que le exigían las leyes y la pru<strong>de</strong>ncia aconsejaba" (Rico, "Un canto" xl).<br />

No hay más que proce<strong>de</strong>r a un somero análisis <strong>de</strong> la relación entre Rodrigo<br />

y <strong>Alfonso</strong> VI<br />

en el Poema <strong>de</strong> mio Cid para estar <strong>de</strong> acuerdo con Rico. En primer lugar, ya hemos visto que el<br />

Cid jamás culpa a <strong>Alfonso</strong> VI <strong>de</strong> su injusto <strong>de</strong>stierro, y que no se enoja con él, sino que acepta<br />

la<br />

situación con proverbial humildad (6-9). Es más, ni siquiera el propio autor <strong>de</strong>l poema parece<br />

representar negativamente a <strong>Alfonso</strong> VI, al contrario <strong>de</strong> lo que sucedía en el caso <strong>de</strong>l<br />

autor <strong>de</strong> la<br />

Historia Ro<strong>de</strong>rici, que acusa al rey leonés <strong>de</strong> injusto y <strong>de</strong>smesurado, e incluso <strong>de</strong> envidioso:<br />

Huiusmodi praua et inuida suggestione rex iniuste conmotus et iratus, eiecit eum<br />

[Ro<strong>de</strong>ricum] <strong>de</strong> regno suo. (923)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!