kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

kulturak, ordea, bateratzaile nahi zuen izan gehienetan. Halatan, estatuak
kultura merkatuaren baterakuntza eragin zuen, bertan zeuden kode guztiak
batuz —mintzairak, legeak, neurriak— eta komunikazio forma guztiak
homogeneizatuz, bereziki idatzizkoak eta burokratikoak.
Geroztik, gizarte errealitatea sortzeko tresna eraginkorrak eskuratu
ahala, gizartea bere neurrira eraiki eta moldatzen ahalegindu da estatua.
Hainbesteraino non, Aro Modernoan gizartea estatuak eratutako
gizartearekin identifikatu den gero eta gehiago (Adibide adierazgarri gisa,
soziologian erabiltzen denean, gizarte estatalarekin parekatzen da gizarte
kontzeptuaren adiera 35 ). Egiazki, zuzenbidea, jardunbide burokratikoak,
eskola egiturak eta gizarte erritualak bide direla, estatuak kulturaren eredu
hegemonikoa sortu baino zerbait gehiago egin du bere bilakeran: hain
zuzen ere, mendekoen buru egiturak egokitu ditu; horrela, partekaturiko
mundu ikuspegi, hautemate printzipio eta pertenentzia molde jakin batzuk
ezarri ditu haien baitan. Beste modu batera esanda, “nazio nortasuna”
deritzan hori sortzen lagundu du, gizarte ordena berriaren oinarria osatzen
duen lotura sendo gisara. 36
Protoestatuen azaleratze unea indarkeriaren eta baliabide
ekonomikoen bilketan zimentatu baldin bazen, osteko estatu jardunbidea
ekoizpen sinbolikora zuzendurik egon da, batik bat. XIX. mendean zehar,
35 Lamo de Espinosak nabarmentzen du soziologiaren paradigma nagusien artean,
alegia, funtzionalismoaren eta marxismoaren artean, betiere egon den oinarrizko
adostasuna: Para unos y otros [marxistas y antimarxistas] los sujetos de la historia
mundial (y, por lo tanto, los objetos privilegiados de la ciencia social) son las nacionesestado,
marco indiscutible de las sociedades, de modo que cuando hablan de
“sociedad” debemos entender (casi) siempre “sociedades estatalmente constituidas”
(Lamo de Espinosa, 2001: 36).
36 Habermasek baiezten du nazioa dela gizarte modernoari dagokion nortasun mota,
jasangarri egiten dizkiolako gizakiari joera biren arteko kontraesanak, hots, estatu
barruko joera unibertsalistak eta hainbat estaturen partikularismoen arteko kontraesanak
(Habermas, 1981b: 29).
105