kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

eratzen denean baino ez da bideragarria, erakunde multzo batek bermatu
behar duelako ekoizpen sinboliko etengabe eta sistematikoa, alde batetik,
eta kultura ondasunen transmisio eta hedapen egokia, bestetik. Eskolak eta
beste sozializazio erakunde batzuek, hedabideek, instituzio literario, eta
zientifikoek, baita ikerketa erakundeek ere, laguntzen dute —zenbaitetan
aurretikoak dira— kultura esparruaren pixkanakako osaketa horretan.
Baina, esparruaren benetako autonomia, bere emantzipazio erreala,
kultura eragile gaituak sortzean gauzatzen da, hau da, kulturaren
garapenerako premiazkoak diren ahalmenez jantzitako gizakiak agertzen
diren une berean. Ahalmen horien artean daude, besteak beste, kultura
baliabideen erabilera soila —kultura baliabideek baliotsuak izan behar
dute berez—, berehalako etekin ekonomikoaren aurrean agertu beharreko
indiferentzia, eta “inbertsio” kultural ausartak egiteko joera. Gaitasun
horiek, jakina, baliabide zenbaiten eskurapenean oinarrituta daudenez gero,
ezin izaten ditu edonork garatu gizartean. Aitzitik, beste ezaugarri sozial
batzuei loturik dauden ahalmenak izan ohi dira: ezaugarri ekonomikoei —
errenta mailari, esaterako— eta kokapen soziokulturalari, hurrenez hurren.
Beraz, badaude kulturatik at sortu eta kulturaren ahalmena baldintzatzen
duten faktore sozial garrantzitsuak. Halaz ere, kultura gaitasunen eta
pribilegio sozialaren arteko uztardura hori ezezaguna izan ohi da behin
baino gehiagotan eragile sozialen eta —harrigarria bada ere— kulturgileen
beraien kontzientzian.
Kulturgilea, hots, intelektual modernoa, gizartean eragin sinbolikoa
daukaten berariazko baliabideak bereganatzean sortu da. Baina, kultura
jasotzeko posibilitateak eta jardun kulturalari balioa egozteko ahalbideak ez
dira inoiz modu simetrikoan banaturik egon gizartean. Beste alde batetik,
inbertsio kulturalak, ekonomiaren jardueratik aldentzea eskatzen duten
118