kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

ere izaten da, ezinbestean. Auzi sinboliko horietan hizkuntzei buruzko
zenbait definizio sozial lehiatzen dira legitimazio bila. Lehia sinbolikoen
testuinguruan, hizkuntza gutxituen aldeko gizarte mugimenduak bultzatzen
dituzte kulturgile batzuek, eta beste batzuek, aldiz, mendeko hizkuntzen
aurkako politika formalak nahiz ez-formalak elikatzeko zerbitzu
sinbolikoak eskaintzen dituzte. Aro Modernoan eta Beranduko
Modernitatean behinik behin, eztabaida intelektuala agerian egon ohi da
hizkuntza gatazka gehienetan.
Garaian garaiko baliabide kognitiboak baliatuta eta garaian garaiko
baldintza soziopolitikoek baimendutako aukera egiturara egokituta osatu
dute euskal kulturgileek euskalgintza deitzen dugun gune kognitibo hori.
Gehienetan egoera politiko eta kultural desegokian burutu dela kontuan
hartuta, zeregin nekeza eta korapilatsua bete dute kulturgile horiek. Gaur
ezagutzen dugun euskalgintza, besteak beste, kapital kultural eta sinboliko
baten metaketa historikoaren emaitza da. Bestela adierazita, euskal
kulturgileek denboran zehar —bereziki XIX. mende amaieratik aurrera—
euskarari buruz sortu eta garatutako ideia, irudikapen, proiektu eta ezagutza
multzoaren ondorena da.
Euskalgintzaren esparrura ekarri dituzten berrikuntza politiko,
intelektual eta kognitiboak aintzat hartuta, hiru une historiko nabarmendu
dira kapital kulturalaren metaketa prozesu horretan: Eusko Pizkundearen
garaia lehena, 1960/70eko hamarraldietako kultura pizkundea bigarrena eta
1980ko hamarraldiko instituzionalizazio autonomikoaren garaia
hirugarrena. Horietako bakoitzaren azterketak erakutsi digunez, euskal
kultura esparruan gertatutako aldaketak beti etorri dira euskal gizarteak bizi
izan dituen bestelako egiturazko aldaketekin batera. Hartara, kultura
esparruaren autonomia onartzen bada ere, argi geratu da eraldaketa
680