kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

politologoek egindako azterketetan oinarriturik, bestelako formulazio
teorikoa gailendu zen agertoki intelektualean. Bigarren Mundu Gerra baino
lehenago ezaguna zen “frustrazio-eraso” teoria hartzen zuen arren
abiapuntu modura, orain “Gabezia Erlatiboaren” izenpean ezagutu zen
kontzeptualizazio teoriko berria.
Eraberritutako teoria horren defendatzaileen arabera —Ted Gurr,
adibidez—, Gabezia Erlatiboak eragiten du egintza kolektiboa. Gabezia
hitzak zerbaiten falta edo eskasia adierazten du hizkera arruntean. Haatik,
gabezia erlatiboa ez da errealitate objektibo hutsaren ondorioa, ezpada
askotariko subjektuek errealitateaz duten pertzepzioaren emaitza. Beste
modu batera adierazita, gabezia, teoria horretan erabiltzen den eran, ez da
inoiz pobrezia edo miseriaren pareko egoera izaten, ez behintzat gure
gizarteetan. Aitzitik, itxaropenen eta errealitatearen artean sortutako
desberdintasunek sortzen dute, balio kolektiboen hornidurari dagokionez
“izan beharra” eta benetako izatea bat ez datozenean agertzen baita.
Bestalde, kontuan hartu behar da azterketa mota horretan itxaropenak eta
gaitasunak ez direla soilik ondasun materialen gainean sortzen —nahiz eta
horiek ere garrantzitsuak diren—. Gizarte garatuetan, esaterako, gaitasun
materialak bezain inportanteak izan ohi dira partaidetza politikoa, garapen
indibidualerako ahalmena eta antzeko aukerak.
Gabezia Erlatiboaren Teoriaren arabera, ez dago harreman zuzenik
gabeziaren eta protesta egintzaren artean, areago, gabeziaren eta
indarkeriazko egintzaren artean. Izan ere, teoriaren ordezkariek erakusten
duten bezala, nahigabe sozial gehienak ez dira iraultzaileak izaten.
Zenbaitetan, ordena naturalaren osagaitzat jotzen delako gabezia. Beste
zenbaitetan, bortxazko egintzari alferrikakoa edo kaltegarria irizten
zaiolako (Pérez Ledesma, 1994: 77). Horregatik, indarkeria zabaltzea bi
337