kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

hori hizkuntza nagusiaren nahiz mendekoaren alde lerratzen da—. 200
Mendeko kulturgileen diskurtsoak, halaz ere, ahultasun egoera batetik
abiatzen dira beti.
Adierazitako guztiarekin esan nahi dugu, hizkuntza komunitate baten
jokamolde linguistikoak ulertzeko, bereziki komunitate minorizatuen
egoeran, berebiziko garrantzia daukala kultura eliteek —beste elite
batzuekin batera— sortzen eta hedatzen dituzten irudikapenak aztertzea.
Izan ere, hizkuntza taldeen arteko gatazka orok adierazpenak izaten ditu
mintzaira praktiken mailan, baina baita maila sinbolikoan ere. Hartara,
hizkuntza gatazka sinboliko mota bat da, non hizkuntzei buruzko
askotariko definizio sozialak lehiatzen diren legitimazio bila. Lehia
sinbolikoen testuinguruan, kulturgile batzuk aintzindari izan dira hizkuntza
gutxituen aldeko gizarte mugimenduak bultzatzen; beste batzuek, aldiz,
mendeko hizkuntzen aurkako politika formal nahiz ez-formalen aldeko
zerbitzu sinbolikoak eskaini dituzte. Horrenbestez, Aro Modernoan behinik
behin, eztabaida intelektuala hizkuntza gatazka gehienetan presente dagoen
elementua da.
Hirugarrenik, gure interpretazioan nabarmendu nahi dugu hizkuntza
komunitate gutxituek eskura dauzkaten kultura tresnak eta baliabide
sinbolikoak erabiltzen dituztela euren erresistentzia kognitiboa eratzeko.
Xede horrekin garaian garaiko ideia nagusi, arrazoibide eta ezagutza
legitimoak baliatzen dituzte —hizkuntza komunitate menderatzaileen
eragile intelektualek bezala—. 201 Ildo horretan, gauza agerikoa da Aro
200 Hauxe dio J. Azurmendik mintzairei buruzko diskurtsoen inguruan: Kontua da, aro
bakoitzak eta guztiek diskurtso-modu bat baino gehiago izaten dutela. Eta bi, beti,
zapaltzailearen eta zapalduaren diskurtsoak izaten direla (Azurmendi, 1987: 131).
201 J. Azurmendik gogorarazten duen bezala, gizaldi bakoitzak bere egoeratik
arrazoitzen du. (…) Begiratzen badugu XVI. mendeaz gero euskararen alde nola
arrazoitu izan den, herri hau kaskarra da, baina batek ezin du harrituta geratu besterik,
459