kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

abertzaletasun eraberrituaren hegemonia ekarri zuen berarekin kulturaren
arlora. Harrezkero, euskalgintza eta euskarazko kulturgintza,
nazionalismoaren mugimendu orokorrari ez ezik bereziki ezkerreko
abertzaletasunari lotuta geratu dira maila sinbolikoan.
Interpretazio marko berriaren sorrera-prozesua herri mugimendu
zabal baten eraketarekin batera etorri zen. Izan ere, euskararen arloan eta,
orokorrean, euskal kulturgintzan buruturiko ekimenak gizarteko instituzio-
bilbe ofizialetik kanpo bideratu ziren. Are gehiago, testuinguru legalak eta
instituzionalak ezarritako murriztapenen ondorioz, aukera politikorako
egitura —political opportunity structure— nahiz aukera kulturalerako
egitura estuak ziren oso. Hain zuzen ere, aukera horiek zabaltzen
ahalegindu zen mugimendua, erregimen politikoak zeukan legitimitate
eskasa eta gizartearen aldaketa sozioekonomikoek irekitako aukerak
baliatuz. Hartara, mendeko kultura komunitate —eta mendeko komunitate
politiko— baten erresistentzi mugimendu gisara irudikatu zen euskalgintza:
euskararen eta kulturaren berreskurapena nazio eraikuntzaren barruan
kokatu ziren.
Horiek horrela, erresistentzi mugimendu horren zereginak jarduera
politikoetara eta kulturaletara bideratu ziren. Erresistentzi kulturalari
zegokionez, gutxiengo kulturadunek lideratu zuten euskararen
modernizazio eta berreskurapen lana eta euskal kultura esparruaren
eraikuntza nahiz eta, arestian adierazi den bezala, asko izan ziren modu
batean edo bestean prozesu horietan parte hartu zutenak. 270 Gutxi
270 Frakismoaren jazarpenak sortu zuen euskal mundu paraleloak, batetik, eta
euskalgintza —baita euskal nazionalismoaren politikagintza ere— herri mugimendu
gisa eratu izanak, bestetik, gizarte esparruen arteko ohiko mugak lausotu zituen:
kulturgintza, politikagintza eta eguneroko bizitza aski nahasirik agertzen ziren euskal
gizartean, garapen maila bereko beste gizarte industrializatu batzuen aldean, behinik
behin. Ondorioz, rol espezializatuak ere —kulturgile eta politikarienak, esaterako—,
533