kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

awareness of language use in everiday life and its relationship to social power
(Urla, 1988b: 388). 228
Ezagutza legitimoen erabilera gutxiengo etnikoaren erresistentzia
tresna modura nabarmena da Pizkundeko kulturgileek eta elite politikoek
arraza, hizkuntza eta nortasunaren arteko harremanei buruz eraiki zituzten
diskurtsoetan. Azken horietan, Euskal Herria zientifikoki deskribatu eta
bereizi zitekeen entitatea bilakatu zen, ezaugarri sozial neurgarri eta
egiaztagarriez hornitua. 229 Aro Modernoan, haren etorkizuna ezin zen
jadanik ausazko gertakarien mende edo kanpoko politiken arabera erabaki.
Hain zuzen ere, Eusko Pizkundeko elite kulturalek eta sortzen ari ziren elite
politiko nazionalistek euren erantzukizunpean hartu nahi zuten herri
garapenaren aitzindaritza: birsorkuntza kulturalaren mekanismoak eta
horien gaineko kontrola ahalbidetzen zuten tresna politikoak.
Gorago aipatu den bezala, Pizkunde mugimenduak aldarrikatutako
soberania kulturalak eta soberania politikoak jatorrizko tradizioa
berreskuratzea eta hura testuinguru modernora aldatzea planteatzen zuten
desafio modura. Hastapenetako euskal mugimendu kulturalaren egintza
orotan goiargi hori antzematen da. Halatan, Tradizioak eta Modernitateak
osatzen dituzten eraikuntza sinbolikoak berriz interpretatzen dira Pizkunde
mugimenduan (Urla, 1993). Izan ere, bien berrirakurketa funtsezkoa da
228 Ideia bera aurkitzen dugu J. Urlaren beste lan batzuetan ere: What we have now is the
unequivocal triumph of a social-historical view of language and an attempt, not just to
defend the language or praise its beauty, but an effort to develop a science of language
management, akin to other forms of social management. In fact, one can find interesting
parallels between the discourse on language reform and that of other projects of social
reform at this time (…) Speaking Basque, like these other social phenomena, comes to
be seen as a problem which needs to be scientifically studied and regulated (Urla,
1988a: 142). Ikus Urla, 1987: 65 eta hur.
229 Arraza bereizgarritasunaren faktore modura jasotzean, hastapenetako euskal
nazionalismoak ez zuen inolako zentzugabekeriarik egin garaiko ezagutza legitimoak
zioena kontuan hartuz gero. Hobsbawmek baiezten duen bezala, XIX. mendeko azken
urteetako nazionalismoak sasoi hartako gizarte zientzietan oinarrizkoa zen kontzeptua
hartu zuen abiapuntutzat, arraza, hain zuzen ere (Hobswam, 1992: 117).
488