kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

lehenagoko botere feudalen desintegrazioaren ondorio gisa. Desegite
horretatik sortu ziren gizartearen atal publikoak eta pribatuak.
Habermasek teorikoki berreraikitzen duen eremu publiko-politikoa,
eremu publiko-literariotik eratorritakoa da eta jatorriz familiagune
burgesaren baitan ezarritako komunikazio librearen printzipioa hartzen du
ezinbesteko abiapuntutzat. Horren karietara, estatu liberalak onartu zituen
prentsa askatasuna, elkartze eskubidea, iritzi librea eta antzeko ahalmenak,
publikoaren eta publizitatearen beharrezko tresna bihurtu ziren; horiek
guztiak bere mesedetan erabili zituen burgesiak. Eskubide horiei lotuta
kontsakratu zen esparru publikoaren ideia: boterearen egintzak
kontrolatzeko azken helburua zuen komunikazio eremu modura,
ikusgaitasun, ezagungarritasun eta partaidetza gune gisa.
Alta, gizarte zibilaren eta estatuaren arteko mugarriak deuseztu ziren
neurrian, horrela definituriko esparru publiko liberalaren baldintzen
eraldaketak haren gainbehera eragin zuen. Habermasen esanetan, luze gabe,
aginte politikoaren hedapena gertatu zen lehenago pribatutzat jotzen ziren
eremuetara, krisiak jo zuen familiaren esparru intimoa eta areagotu egin
zen haren bereizketa “eraketaren mundutik”, aldaketak jazo ziren
publikoaren baitan —publiko kritikoa publiko “bezero” bilakatu zen— eta,
azkenik, literatura eremuaren beherakada etorri zen masa kulturaren
mesedetan. Eraldaketa horiek guztiek erro-errotik irauli zituzten
publizitatearen baldintzak (Habermas, 1981a: 189; 203).
Horrenbestez, esparru publiko ilustratuak, masa gizartearen gune
publikoari utzi zion lekua, hau da, informazio gune publikoari (Monzón,
1996: 261, 315). Publiko burgesak iritzia sor zezakeen behinolako foro,
merkatu, plaza, kafe-etxe, saloi, ateneo eta akademietan, ikuspuntuak
257