kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

gaztearen protagonismo gero eta handiagoak ezaugarritu zuen 50eko
trantsizio aldia. Izan ere, trantsizio garaia zen erregimen frankistarentzat —
gerraondoko ezegonkortasunetik behin betiko instituzionalizaziorako
iraganbidea burutu zuen hark—, trantsizioaldia bizi zuen euskal gizartearen
egitura sozioekonomikoak —azpigarapen industrialetik industrializazio
masiborako bidea eginez—, eta, azkenik, trantsizioaldia gertatu zen euskal
erresistentzia politiko-kulturalaren barnean ere, —erbesteko munduaren
hegemoniatik barneko gizartearen nagusitasunerako bilakabidea gauzatu
zen—. Ikus daitekeenez, gizarte aldaketa askoren zurrunbiloan harrapaturik
eta erbeste politikoaren estrategiaren porrotaren eraginpean jardun zuen
gerraostean sozializaturiko belaunaldi gazteak. Hartara, aurreko
belaunaldiaren ondare historikoa jaso zuen arren, auzi kultural eta
politikoei buruz egin zuen irakurketa eta proposatu zituen jardunbideak
bestelakoak izan ziren, halabeharrez. Labur esanda, gerraosteko
belaunaldiak errealitatea interpretatzeko bestelako erreferentzi markoa
ezarri zuen eta, haren arabera, bestelako estrategia ildoak eta eginkizunak
jarri zituen abian jadanik uztartuta zeuden naziogintzan eta kulturgintzan.
1.2.1. Euskara eta nazioari buruzko interpretazio marko berria
La nueva educación sólo agita a los que están “preparados” para ella, es decir,
estructuralmente disponibles y culturalmente a tono. Alimenta una clase de
nacionalistas “extravertidos”, sólo después de la revolución copernicana de
ideas, intereses y percepciones de status. Y esta revolución implica
necesariamente un conflicto ante todo interno, en contra de los padres y, más
importante, la tradición y sus defensores, en contra de todos aquellos con
intereses creados en el status quo (Smith, 1976: 193).
Un nuevo planteamiento del nacionalismo con bases científicas, primero deberá
dar el valor que merece a la lengua nacional, exigir de sus seguidores la
noviciados consituían “la posibilidad de estudiar” sobre todo en el medio rural;
posteriormente el noviciado constituía la continuación de esta “posibilidad de
estudiar” (Pérez-Agote, 1984: 101-102).
503