kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

aukerak eta desberdinak izango dira (…) Orduan, askotan lehia txikiagoa bada
ere, gordinagoa da eta zorrotzagoa, zeren apur-apurrengatik borrokatu behar
da. Eta, berriz, handian ez dira apurrak, gauza handiak daude eta leku gehiago
dago. Orduan, eskalatze bat egiten baldin badugu, beti esaten da, ezta? euskal
literatura literatura txarra dela. Bueno! Nik ez nuke esango ona denik,
orokorrean, bere osotasunean, baina klaro, erdal literaturan ere txar asko dago,
normala denez. Oso zabala da eta denetarik izaten da. Eta behar bada hori da
hemen Euskal Herrian ez dagoena, denetarik. Hemen maila jakin batetik
aurrera plazaratu ahal izateko, maila jakin batetik gorakoak. Orduan hemen oso
txarra, bere txikitasunean, oso txarra ez dago izaterik. Txikitasunak ez du
biderik ematen oso txarra izateko. Baina, erdal kulturgileen artean badago
lekua. Hemen oso ona izanda, oso ona dena, txikia geratzen zaio. Adibiderik ez
dut jarriko, guztiok ezagutzen dugu. Oso onak diren horientzat txikitasunak
itolarria sortzen du. Orduan, mugitzen gara oso espektro murritzago batean (8.
Elkarrizketa).
Hainbat elkarrizketetan mintzatu izan zaizkigu kulturgileak
hizkuntza komunitatearen tamaina txikiaz eta euskararen egoera
minorizatuaren ondorioez. Bi kontzeptuek ukipen egoeretan hartzen dute
euren esanahi osoa. Tamainak, lehenago azaldu dugun bezala, badauka
kulturaren merkatu potentziala —irakurleria, entzuleria, publikoa, oro
har— zeharo murrizten duen alderdi kuantitatibo bat. Txikitasuna, halaz
ere, konparazioz definitzen da. Minorizazioak, aldiz, bigarren adiera bat —
kualitatiboa— agertzen du. Izan ere, Sánchez Carriónek azaltzen duen
ildotik, gehiengo/gutxiengo erlazioak alderdi kuantitatibo bat erakusten
digun bitartean (demografikoa), minorizazioak alderdi kualitatiboa edo
funtzionala hartzen du tartean. 291 Hala, ukipen egoeran, hizkuntza batek
galdutako funtzio sozialak beste batek eskuratzen ditu beretzat. Ohikoa
izaten da, galdutako —edo desjabetutako— funtzio horien artean, goi-
291 La minorización/mayorización se refiere al aspecto cualitativo (funcional). La
minoría/mayoría se refiere al aspecto cuantitativo (demográfico). Con respecto a una
comunidad lingüística natural, la minorización es siempre la causa de quedar en
minoría. Esto es muy importante tenerlo en cuenta, pues a partir de cierto momento
(del momento en que se ha consumado la inferioridad demográfica de la comunidad
lingüística minorizada) al Sistema le gusta presentar la condición minorizada como
idéntica a la condición minoritaria, o presentar a la condición minoritaria como causa
de la condición minorizada (Sánchez Carrión, 1999: 53).
575