kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

ati buruzko partaidetza sentimenduak— Modernitatearen testuinguruan
besterik ezin izan dira garatu. Hartara, bat gatoz L.A. Coserrekin, zera
dioenean, hots, mundu modernoak baino ez dituela azaldu intelektualen
talde kontzientziaren garapenerako beharrezkoak diren baldintza
instituzional lagungarriak. Sofistak eta euren ondorengoak intelektual
modernoen urruneko aitzinekoak direla onartuta ere, Coserrek uste du
intelektualak, kultura eragileen multzo kontziente gisara, XVII. mendetik
aurrera sortu zirela. Beraien sorrera, hortaz, fenomeno modernoa litzateke,
historia modernoarekin batera aintzatetsiak izan baitira intelektualak.
(Coser, 1968: 13).
Erdi Aroko gizartearen eraikin gotortuaren gainbehera gertatu
zenean; estatu absolutista bestelako ordena bat berreraikitzeko eta
legitimatzeko ahaleginetan hasi zenean, eta horretarako aurreko gizarte
ordena komunitarioaren oinarriak suntsitu zituenean; nominalismoak,
Errenazimentuak eta Erreformak elizaren batasuna eta nagusitasuna
zatikatu zutenean; talde erlijiosoak, botere sekularrak eta sistema politikoak
lotura tradizionalez desjabetuta zeuden gizakien leialtasuna lortzeko lehian
hasi zerenean; klase berriak —burgesia, bereziki— lehenagoko tradizio
feudalean zeuden taldeen ordez agertoki sozialean azaldu zirenean, orduan
soilik hasi zitezkeen ideia sortzaileak intelektualen multzo kontziente baten
garapenerako baldintza lagungarriak aurkitzen, ethos bereizi batekin eta
bokazio zentzuarekin (Coser, 1968: 13).
2.1. Ordena modernoaren eraketa
29