kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

erezko zereginetan. Hala, badaude, botere politikorik ezean, historian
zehar sozializazio urria edo deuseza izan duten kulturak eta hizkuntzak.
Maizenetan euren egoera objektiboa makala izatera iritsi da, ez dutelako
izan ez erakunde ez eragile nahikorik euren funtzioak eraginkortasunez
betetzeko. Jasotzen duten pertzepzio soziala prozesu horren ondorio zuzena
izaten da: hizkuntza eta kultura horiei buruzko balorazioak ezkorrak izan
ohi dira, are ezkorragoak denbora igaro ahala, endekapena luzarora
areagotu egiten baita. Aldiz, sozializazio normalizatua izan duten
hizkuntzek eta kulturek, ohiko funtzioak eraginkortasunez eta
normaltasunez betetzean, osasun sendoa agertzen dute eta epai sozial
baikorra sortzen dute. 188
Haatik, gizartean nagusi den sen oneko ezagutzaren logikan,
kultura/hizkuntza jakinei esleituriko ezaugarriak haien berezko
nolakotasunetik sortutakoak izan ohi dira; ezaugarri horiek ez dira inolaz
ere baldintza historikoen eta sozialen ondorio zuzen modura hautematen.
Aitzitik, historia ezabatu egiten da kontzientzia sozialean. Horrela, kultura
eta hizkuntza batzuk baztertzen dituzten definizio sozialak gailendu dira
sarritan gizarte modernoetan, beste hizkuntza eta kultura nagusi batzuen
mesedetan. Definizio nagusien ondorioz, hierarkiak ezartzen dira zenbait
hizkuntza eta kultura ukipen egoeran dauden gizarteetan. Biolentzia
sinbolikoaren mekanismoek, hain zuzen ere, naturalizatu egin dute
bazterketa horien atzean giza talde batzuek bizi izan duten desjabetze
sinbolikoa. Hartara, pertzepzio sozialarentzat ezkutuan geratu dira
188 Honela dio Fishmanek: Los niveles o variedades lingüísticas alcanzan y pierden su
valor simbólico conforme el rango de sus funciones más características y relevantes se
va elevando o decayendo (…) La elevación paso a paso de las lenguas vernáculas
europeas más modernas a sus actuales posiciones de lenguas de cultura y tecnología es
sólo un ejemplo de cuán dramáticamente pueden variar las funciones operativas o
simbólicas de las lenguas (Fishman, 1982: 38).
439