kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

mugimenduan eratutako erakundeetan eraiki dituzte beraien rolak ere —
haien ekarpena, hein handi batean, mugimenduaren bitartez eta
mugimenduaren erakundeetan gauzatu da—. Baina, kulturgileez gain,
mugimenduetan egondako partaidetza oso anitza izan da. Hala,
mugimenduan metatutako kapitala era askotakoa da: praktika sozialak,
ekarpen intelektualak eta etikoak uztartu dira haren barnean. Partaidetza
horren emaitza batzuk hain ikusgarriak izanik eta esperientzia bera
historian hurbila izanik, kapital historiko hori oso baliotsua da gaur egungo
kultura esparruaren nolakotasuna ulertzeko, esparruan bildu diren baliabide
materialak zein sinbolikoak garrantzitsuak baitira. Gaur egun gertatutako
instituzionalizazio politikoak eta aldaketa sozialek gizarte mugimenduaren
ahultzea ekarri dute beraiekin. Halarik ere, kulturgileek metatutako kapital
historiko horren eredua aipatzen dute behin eta berriro —ikastolak dira
horren adibiderik argiena— galtzen ari den baina berreskuratu behar den
ekarpen intelektual eta etiko gisa.
Balantza batean jartzeak, agian, ez dauka zentzurik, baino denboran lehenago
dalako, eta bai igual gizartea bertatik sortutako pertsona eta taldeen ahalegina
izan den heinean, ba gizarte mugimendu horien aportazioa izugarria iruditzen
zait. Izugarri hori (…) zertan izan daiteke? Ba, nik uste det, hor intelektualarena
ere egon daiteke (…) Nik uste det, igual jaitsi gara pixkat pistoia eta desinflatu
da pixkat itsasontzia, ez?, baino atzera begiratuta sinestezina egiten da askotan
zer energia eta zer indarrekin izan ziren euskararen aldeko gizarte
mugimenduak egin zituen gauzak, eta horiek dira aportazioak. Oso baliabide
gutxi zegoen eta ordun, baliabideak faltatzen direnean, dira pertsonak eta ideak
indarra ematen dutenak eta pertsona batzuk zeuden, eta gutxi, eta ordun
izugarrizko indarra, ezta? Hori askotan jartzen da adibidea, ba ikastolen
mugimendua da horren adibide nabarmena: baliabiderik ez eta, gainera, beste
kondizionante negatibo pila bat. Ordun, ez dakit nola esan, estadistikoki
inprobableak ziren gauza pila bat egin ditu gizarte mugimendu horrek (…)
Ekarpena da, programatikoa, esan nahi dut, atera dira gauza asko. Zera
horretaz aparte, balore, energia… horietaz aparte, ba ikastolak ikastolak dira,
eta hor daude eraikin batzuk, ume batzuk, prozesu batzuk, eta hori izugarria
iruditzen zait (…) Eta, bueno, badaude ekarpen intelektualak ere bai, sormen
aldetikoak eta, nik uste det, ekarpen etikoak ditugu, ekarpen diskurtsiboa,
hizkuntzaren minorizazioa eta, normalean, diskurtso horiek, batez ere, sortzen
dira gizarte mugimenduetatik (5. Elkarrizketa).
587