kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

jasaten duen eraldaketa —haren zentzu kritikoaren galeran adierazten den
aldaketa, esaterako— sugestioaren emaitza izan ohi da.
Dans certaines circonstances données, et seulement dans ces circonstances, une
agglomération d´hommes possède des caractères nouveaux forts différents de
ceux de chaque individu qui la compose. La personnalité consciente s´évanouit,
les sentiments et les idées de toutes les unités sont orientés dans une même
direction. Il se forme une âme collective … (Le Bon, 1975 [1895]: 48). 130
Zalantzarik gabe, Le Bon eta Tarde ildo “irrazionalistaren” barruan
kokatzen dira (Casquette, 1998: 41), masen egintzak eta ohiko bizitza
arrunta ezaugarritzen duten egintza “razionalak” bereizten saiatzen baitira
etengabe. Beraien azterketan, masen egintza eragiten duen faktore nagusia
gizakien arteko hurbiltasun fisikoa da, baina, erabakigarriak izan daitezke
zurrumurrua, harremanak eta komunikabideak ere. Masa egoeretan, dena
den, borondateak deusezturik geratzen dira eta gizabanakoak masa
asaldatzaileen iradokizunen eta erretolikaren mende geratzen dira zeharo.
Hortik ondorioztatzen da masaren errealismo falta eta haren fedea mugarik
gabeko aukeretan. 131
Masen psikologoek aurkezturiko ideien esanahi politikoa oso nabaria
da: haien lanetan ezinezkotzat jotzen da masen egintza interes edo premia
errealei emandako erantzuna izan daitekeenik. Aitzitik, uste da egintza
kolektiboa lider karismatiko baten sorkuntza artifizialaren emaitza besterik
ez dela. Horiek horrela, gutxietsi egiten da masek jarduteko izan ahal duten
ahalmena eta, era berean, zalantzatan jartzen da haien eskarien zilegitasuna.
130 Patrice Mannek aipatua (Mann, 1991: 14).
131 Honela mintzo da Tarde “foule” edo “masei” buruz: Les foules se ressemblent toutes
par certains traits: leur intolérance prodigieuse, leur orgueil grotesque, leur
susceptibilité maladive, le sentiment affolant de leur irresponsabilité née de l´illusion de
leur toute-puissance, et la perte du sentiment de la mesure qui tient à l´outrance de
leurs émotions mutuellement exaltées (Tarde, 1901: 36) [Patrice Mannek aipatua
(Mann, 1991: 15)].
332