26.08.2013 Views

kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

abolizioaren osteko Hegoaldean, hain zuzen ere. Azken lurralde horretako<br />

zenbait gunetan, gainera, industrializazioak eta urbanizazioak, baita haiek<br />

ekarritako inmigrazio oldeak ere, errotik astindu zituzten ohiko <strong>gizarte</strong><br />

egitura eta bizimodu tradizionalak. Industrializazio horren ondorioak era<br />

askotakoak izan ziren, ekonomikoak, politikoak, baita kulturalak ere.<br />

Resumiendo, podemos decir que sobre la sociedad precapitalista vasca la<br />

revolución industrial provoca una serie de fenómenos dispares. En la vertiente<br />

septentrional, y sin que la parte Continental sea afectada, se crea una crisis del<br />

sistema agrario, con la consiguiente despoblación relativa de los campos. Esta<br />

oposición civilización urbana-civilización rural se dobla de una realidad<br />

particular: que el campo es vasco-parlante y con estructuras que en lo<br />

fundamental son anteriores a la unidad política de España, mientras la ciudad<br />

es castellano-parlante, y con unas nuevas estructuras capitalistas ligadas en lo<br />

sustancial a la unidad de mercado española. La tradicional oposición carlistasliberales<br />

se va a transformar; el campo pasará en buena parte a apoyar al<br />

nacionalismo. En éste, hay factores ligados a la resistencia ciega al capitalismo<br />

desintegrador; pero hay también factores más progresivos. En efecto, en el<br />

campesinado y en la industria se diferencian sectores más prósperos, que crecen<br />

con la revolución industrial sin perder por ello sus ataduras sólidas al sistema<br />

social vasco: hemos de buscar en ellos a grupos sociales con una dinámica<br />

distinta a la resistencia de los grupos vascos que sufren el nuevo sistema de un<br />

modo destructivo exclusivo. Esa dinámica nueva podría identificarse al<br />

nacionalismo (Lopez Adan “Beltza”, 1974: 64-65)<br />

Bestalde, euskal lurraldeen alde batean eta bestean, estatuek<br />

zentralizazio administratiboa eta uniformizazio kulturala xede zuten<br />

politikak zorrozten zituzten etengabe. Aldaketa sozioekonomikoen eta<br />

zentralizazio politikoaren ondorioz, hizkuntza komunitatearen ohiko<br />

sistema etnokulturala —bizimodu tradizionalari lotutakoa— dislokazio<br />

prozesuan murgilduta zegoen eta deseuskalduntzea aurrera zihoan geroago<br />

eta martxa bizkorragoan. 208 Fishmanen hitzetan adierazita, “jatortasun<br />

etnokulturalaren” gainbehera nabarmendu zen oso denbora laburrean.<br />

208 Fishmanek argiro ohartarazten du hizkuntza baten galera ez dela inoiz hizkuntza<br />

aldaketa soila. Aitzitik, holako aldaketa egoeretan azpikoz gora jartzen dira <strong>gizarte</strong>aren<br />

jatorrizko funts edo oinarriak. Horrela, hizkuntzatik haratago dauden “dislokazio” fisiko<br />

eta demografikoak gertatu ohi dira, dislokazio sozialak eta kulturalak (Fishman, 1991:<br />

57-65).<br />

469

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!