kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

daramatzate eurekin batera gehienetan. Ez da ahaztu behar familia
gizartean kokaturik dagoela eta kultura gaitasunak modu errazagoan
sortzen direla testuinguru sozial jakin batzuetan besteetan baino. Halatan,
kultura esparrura heltzen direnen gaitasunak —gizarte maila bateko
familiaren baitan sorturikoak, hein handi batean— esparruaren ageriko edo
isileko eskakizunei egokituta egoten dira lehenagotik. Bestalde,
esparrurako sarbidea lortu aurretik gizakiak ongi asko ezagutu ditu gizarte
mailakatuak sortutako autoselekzio mekanismoak. Mekanismo horiek
behin baino gehiagotan “bokazioaren” itxura hartzen dute gizakiaren
baitan, edo familiak sozialki landutako lanbide nahien irudikapena. Ia
sumaezinak diren etengabeko egokitzapenen bitartez hasierako gaitasunak
gaitasun espezifiko bihurtzen dira progresiboki. Eskola sistemak barne
hartzen dituen selekzioek eta sarbide errituek eragin handia daukate
transmutazio horretan. 45 Ildo horretatik, eskolak bidea ematen die gizarte
eragile batzuei mundu zehatz bati buruzko interesa gara dezaten, hain
zuzen ere, kulturari buruzko interesa. Familian lehendabizi eta gero eskolan
sozialki sortutako interes horretatik abiatuta bideratu ditzakete gizaki
batzuek euren kemena eta indarra kulturaren jorraketan, horrexetan
aurkitzen baitute harrezkero euren bizitzaren zentzua.
Bestalde, kulturgileak kulturaren esparruak eskainitako aukerak
baliatzen ditu bere probetxurako, hau da, gizabanako modura dauzkan
irrikak eta nahiak sozialki onartuta dauden eran adierazteko. Izan ere,
kulturaren eremuan bezalaxe, gizarteko esparru guztietan sublimatzen dira
haien arau espezifikoetara makurtutako gizakien bulkadak. 46 Gaitasun
45 Eskolaren erakundeak ezarritako sarbide errituak (azterketak, hautespen frogak,
oposizioak ) gizarte arkaikoetako iniziazio frogen parekoak dira, zalantzarik gabe.
46 Gogora ditzagun Rousseauren hitzak: El entendimiento humano debe mucho a las
pasiones que, a la recíproca, le deben mucho también; es gracias a su actividad por lo
que nuestra razón se perfecciona; sólo tratamos de conocer porque deseamos gozar
(Rousseau, 1991: 221).
129