kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

interakzio gune fisiko jakinetan truka eta eztabaida zitzakeen. Masa
komunikazio mediatikoaren garapenarekin batera, ordea, iritzigune horiek
hedabideetara lekualdatu ziren; harrezkero, hedabideetan egin da mezu
trukea eta haietan aurkitu dute publikoek “errealitatearen ispilua” eta iritzi
publikoaren —hots, publikatuaren— adierazpena.
Habermasen berreraikuntza idealizatua alde batera utzita, 101 gure
interesa hedabideen garapenak eragin duen esparru publiko-politikoaren
azterketan kokatzen da. Hedabideek sortutako egokitzapenaren ondorioz,
publizitatearen hertsadurak, bereziki hurbilerraztasuna eta ikusgaitasunari
dagozkionak, areagotu egin dira. Hitz batean, publikotasunerako sarbidea
zaildu egin da. Thompsonek egokiro adierazten duen legez, masa
komunikabideak garatu ahala —inprentatik hasi eta gaur egungo
komunikazio elektronikora iritsi arte—, partekaturiko leku batean burutu
daitekeen elkarrizketatik aldendu egin da apurka-apurka publizitatearen
fenomenoa. Publikotasunaren gunea ez da honezkero interakzio esparrua
ezpada eremu des-espazializatua eta ez-dialogikoa. Izan ere, gero eta
gehiago, medien bitartez ekoitziriko ikusgaitasun bereizgarriari erantsirik
geratu da gaur egungo publikotasuna (Thompson, 1998: 77). Hala,
zuzeneko elkarrizketa, debatea eta antzeko kontzeptuak egokiak izan
zitezkeen XVIII. mendeko saloietan burututako truke kulturalak
izendatzeko, baina, gehienez ere, metafora zehaztugabeak baino ez dira
gaurko masa hedabideen deskripzioa egiteko (Price, 1994: 105).
101 Esparru publiko ilustratua, Habermasek deskribatzen duen eran, eraikuntza idealtzat
jo daiteke. Haren ikuspegiak ez ditu aintzat hartzen esparru politikoaren sarbide
baldintzek ezartzen dituzten murriztapenak eta haren barnean diharduten botere eta
diskriminazio indarrak. Izatez, Habermasek bere lanean publiko burgesa baino ez zuen
aintzat hartu, eta gaur egungo historiografiak erakutsi duen moduan, publiko
burgesarekin batera era askotako publikoak —mendeko publikoak— eratu ziren
Europan: publiko nazionalistak, publiko proletarioak, goi mailako emakumezkoen
publikoak eta nekazarien publikoak, besteak beste. Habermasen esparru publikoaren eta
adostasun razionalaren kritika interesgarria Nancy Fraserren lanean aurkitu daiteke.
Ikus Fraser, 1997: 69-98.
258