kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

Baina, mugimenduaren desmobilizazio horrek, modu paradoxikoan, haren
etorkizuneko profesionalizaziorako eta barne dibertsifikaziorako oinarriak
ere jarri zituen. Harrezkero esparruan metatu ziren baliabideak ez ziren
hain politikoak izan, bai aldiz askoz ere espezializatuagoak. Bestalde,
autonomiaren eta heteronomiaren arteko dialektikak bere efektu
perbertsoak erakutsi zituen. Izan ere, krisiaren ondorioz, euskal
kulturgileak ohartu ziren zenbaterainokoa zen kulturgintzaren
mendekotasuna esparru politikoari buruz eta zer eragin kaltegarri zeukan
euskalgintzaren autonomia ezak. Baina, administrazioak beharturiko
babesak beste era bateko mendekotasunari ireki zizkion ateak
aurrerantzean: finantzaketa publikoak sustatutako ekimen kulturalari, hain
zuzen ere.
Seguraski heldutasun prozesu baten barruan pasa beharreko momentua izango
zen baina inongo onurarik ekarri ez duena. Hor dago zatiketa politiko bat.
zatiketa politiko horrek dakar zatiketa ideologiko bat eragina daukana gizarteko
sektore guztietan edo askotan, euskalgintzan, kulturgintzan badu. Euskalgintzan
asko. Kulturgintzan igual gutxiago. Euskalgintzan izugarria izan zuen eragina.
Eta orduan euskalgintza barruan ez dago esan dezagun autonomia maila bat,
pentsamendu eta egite propio bat, hortik aparte. Eta orduan zatiketa hori ere
hor gertatzen da. Zatiketa horrek ekartzen du gauzak ezin bideratu behar den
bezala eta batez ere ezin aprobetxatu zeuden bitartekoak, eta bitarteko urriak…
HABE/AEK… Eta egia da hor izugarrizko ahalegina dagoela alde batetik.
Izugarrizko, nola esango nuke, utzikeria, beste alde batetik, gauzak egiteari
begira. Eta urratsak, esfortzu handiz egindako urratsak eman zirela
instituzioetatik kanpoko arlo horretan. Gaur egun oraindik eragina du. Oraindik
badaude flekoak. Asko superatu da, baina oraindik badaude flekoak. Batez ere
gero gauzak ulertzeko moduak, ez? Oraindik ez dago sintonian elkarrekin eta
sinergiak bilatzeko, parekotasun batean, elkarrekin aritzen, kultura bat. Ez
dago. Oraindik ez dago. Eta oraindik mesfidantzak egon badaude (4.
Elkarrizketa).
Transbersalizazio politikoaren ondorioz ba, ez dakit, jardun gehiena (…) kultura
arlotikan egiten diran jardun ekintzaileak edo bai jardun intelektualak ere, nik
uste det ia denak zeudela transbersalizazio politikoarekin (…) instituzioek eduki
zuten zatiketa horrekin, ordun dena (…) gaia zan euskeraren kontuarekin ere
elebitasuna eta elebakartasuna eta… zaude legearen alde edo zaude legearen
kontra, ez? Eta hori, ba gizartean bizi zan gatazka baten parametro beretsuak
ziran, ezta? (…) Hori maila konkretura jaisten dezu euskalgintzan, zertan? Ba,
garai hortan ekintza konkretu bat antolatzen dezu eta bere irudiarentzat da
berdin dala zer antolatzen zan, inportanteena zan nork antolatzen zuen, orduan
600