kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

horretatik, euskaraz jardunez gero, akademiko euskaldunak beste
unibertsitarioek baino eragozpen handiagoak dauzka bere lanean
ezinbestekoa den sustapena lortzeko. Hortaz, elkarrizketatuen adierazpenek
erakusten duten bezala, hizkuntzaren erabilerari dagokionez hautu
pertsonala egitera behartuta sentitzen da bat baino gehiago, jakinda
curriculuma erdaraz osatuz gero —hau da, erdaraz ikertuz eta publikatuz—
onura sinboliko gehiago lortuko duela sistema unibertsitariotik, hura
euskaraz eginez baino. Dilema horrek eta karrera akademikoa ongi
garatzeko beste estrategia batzuen inguruko gogoetek etengabe
baldintzatzen dute akademiko euskaldunaren jarduna. Unibertsitate
esparruaren egiturazko “arau ikusezinak” dagoeneko pitzadurak sortzen ari
da irakasleria euskaldunak ustez euskaraz sortzeko izango lukeen
ahalmenean. 313
Gaur gaurkoz egungo euskal unibertsitate honetan intelektual gehienak, hainbat
intelektual edo irakasle unibertsitatetik bizi direnak, euskaraz ari direnak,
sartuta daude nire ustez corpus organiko batean, akademikoan, harremanetan,
hau azken batean da Espainiako unibertsitate bat, horko egituretan. Eta hor
egiten diren kongresuetan eta horietan guztetan, hor (…) Eta orduan bizi dira
sartuta horko curriculumean (…), curriculuma ere bete egin behar da eta,
“curriculuma egin behar dut” (…) Nik uste behartu egiten zaituztela, zeren
kostu hori badago eta bakoitzak bere goseak ditu eta bere bideak. Eta nik uste
dut gehiago direla hortik dihoazenak euskaldunen artean. Euskararen kontrako
zerik gabe baina … (7. Elkarrizketa).
Esparruak ezarritako funtzionamendu arauak ikusezinak dira —ez
daude inon idatzita— baina eraginkorrak. Arauek ezartzen duten
313 Kontuan hartuta irakasleriaren heren bat euskalduna dela, joera modura hartuta, oso
datu adierazgarria da EHUn azken urteetan euskaraz egindako tesien kopuru urria: 12
tesi 2000-2001 ikasturtean (219 gazteleraz), 14 tesi 2001-2002 ikasturean (228
gazteleraz), 15 tesi 2002-2003 ikasturtean (202 gazteleaz), 15 tesi 2003-2004
ikasturtean (234 gazteleraz), 12 tesi 2004-2005 ikasturtean (217 gazteleraz). Horrek
erakusten du irakasle euskaldun gehienek gazteleraz egiten dituztela beraien tesiak, hau
da, beraien lehen ikerkuntza-lan garrantzitsua. Ez dago, inondik ere, goranzko joerarik.
Adierazgarriak dira argitalpenen kopuruak ere. Adibidez, 2004an EHUko aldizkarien
%18,8 besterik ez zen euskaraz argitaratu eta liburuen % 44,1 [EHUk 2006an
eskainitako datuak].
654