kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

Halaz ere, aurkikuntza horiek ez daukate ezinbesteko ondoriotzat
ezagutza zientifikoak espekulazio arbitrarioa izan behar duenik. Fisikaren
ekarpenek ez dituzte diziplina horren lorpenak deskalifikatzen. Alderantziz,
konplexotasun handiagoan kokatzen dute hura: unibertsoaren eredu
soilaren irudikapena suntsitzen dute, alde batetik, eta, bestetik, errealitate
fisikoan indeterminazioa dagoela nabarmentzen dute —bere dimentsio
kuantikoan batik bat—. Halatan, emaitza horiek erakusten dute ezin direla
saihestu behaketari lotutako prozesu fisikoak, behatzailea, alegia,
ezagutzaren subjektua eta behaketa objektua elkar loturik daudelako.
Fisikan hezurmamitu da lehendabizi Adornok “zirrikituaren metafisika”
deitu zuenaren amaiera 120 —geroago beste zientzietan ere gauzatu da
prozesu hori bera—. Ohiko ikusmolde objektibistaren bazterketak ondorio
epistemologiko garrantzitsuak izan ditu zientzia guztietan, soziologian
barne. Bada, aztergaiaren barruan nahasirik dagoen ezagutza subjektuaren
auzia plazaratu den neurrian, erreflexibitate prozesuak nabarmendu dira eta
lan zientifikoaren desmitifikatzeari ekin behar izan zaio aitzakiarik gabe. 121
5.1.1.2. Erlatibismoaren eta absolutismo razionalistaren aurrean,
zientzia historian txertatu
120 “Zirrikituaren metafisika” kontzeptua erabiliz adierazi nahi zuen Adornok
behatutako mundutik at kokatzen den ezagutza subjektuaren irudikapena, alegia,
aztertutako errealitatean ustez eraginik sortzen ez duen aztertzaile oroikuslearena.
121 Fisikaren esparruan gertatu diren aldaketen inguruan —baita matematikan ere,
Gödelen “osogabetasunaren printzipioaren” ostean— eta horiek Lehen Modernitatean
nagusi zen munduaren eta zientziaren ikusmoldean sortu zuten eraginaren inguruan,
ikus daitezke: Capra, 1986; Sánchez Ron, 1992, 1996; Fernández Rañada, 1995, 1998;
Horgan, 1998; de Guzmán, 1998. Soziologiari dagokionez, pentsamendu objektibistatik
erreflexibitatearen eredura gertatzen den aldaketa, hau da, ikerketaren subjektu eta
objektuaren arteko ikuspuntu berria ulertzeko, ikus Andreski, 1973; Lamo de
Espinosa,1990, 1993; Ramos Torre, 1993; Ibáñez, 1994; Pérez Guzmán, 1995; García
Selgas, 1996; García Blanco, 1996; Sánchez de la Yncera, 1996.
295