kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

artean. Euskal kulturgileen ikusezintasuna ustezko “gizarte elebidunean”,
euskaraz egindako kulturaren estatusaren adierazle bilakatzen da, hartara.
Gu kultura minoritario baten partaide gara, hizkuntza minoritario baten
partaide gara, eta minoritarioa eta minorizatuak garen neurrian ere gainditu
behar degun mugak dira era guztietakoak. Baditu bere abantailak, ta abantailak
ditu momentu batzuetan gure komunitatean eragiteko aukerak ere, behar bada,
gehiago, handiagoak direla hemen, ez? Baino oro har ikusita, ikusi besterik ez
dago oso progresista [diren]… kulturgile erdaldunen artean ez dago euskal
kulturgileen berri, eta euskarazko kulturgileen artean ez da alderantziz
gertatzen, horrek ematen du neurria. Gu ez gara existitzen erdal kulturgile
gehienentzat. (…) Gure komunidadearen barne konsumorako ekoizpenaren
neurrian ez du baldintzatzen euskerak, baino, behar bada bai daukagu mugak
gure komunitatetik kanpora pasatzeko, ez? Esate baterako, nik uste det egon
direla kasu batzuk oso nabarmenak, eta bat aipatuko nuke: Hasier
Etxeberriaren gure bost idazle nagusietakoei buruz egindako euskarazko
liburuak izan zuen oihartzuna eta arrakasta eta, gero, horren itzulpenak zer
oihartzun gutxi eta espezialki erdal giroetan, ez? (…) Hor muga bat daukagu (6.
Elkarrizketa).
Txikitasunak muga batzuk jartzen baldin badizkio intelektualek
euren eragin lanerako berez behar duten zabalkundeari, hizkuntza
minorizazioak areagotu egiten ditu ondorio horiek. Horren adibide bat
hizkuntzek eskaintzen dituzten komunikazio egitura publikoetan aurkitzen
dugu. Nahiz eta gure gizartean komunikazio esparru asko gainezarrita
dauden, gaur egun, enpresa mediatiko erraldoiek osatzen dute batik bat
esparru publiko nagusia, ofiziala, erdalduna. Are gehiago, modu
monopolistikoan kontrolatzen dute interes politiko-ekonomiko handien
mendeko enpresa horiek komunikazio esparrurako sarbidea. Esparru
hegemoniko horren ondoan, euskarazko komunikazio esparrua sortzen ari
da apurka-apurka, eguneroko prentsa idatziaren bultzadarekin eta
telebistarekin. Halaz ere, oraindino ahula da oso. Baina, nagusi den esparru
publikoan, hau da, erdarazko komunikabideek osatzen duten komunikazio
esparruan, euskarazko kulturak eta kulturgileek izan duten trataera oso
marjinala izan da. Euskal kulturari buruz erabilitako estrategia politiko-
kulturala argia izan da. Batetik, euskarazko kultura adierazpenei buruzko
578