kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

akoitzaren botere mailan—. Horiek horrela, Durkheimek gizarte
errealitateari esleitu zion arbitrariotasuna bi alderditan interpretatu daiteke:
lehenik eta behin, errealitate arbitrarioa da giza eraikuntza bat izatearren;
bigarrenik, errealitate arbitrarioa da ez dagoelako arrazoiaren mende,
indarraren mende eraikita baizik.
Halaz ere, eta horixe azpimarratu gura dugu hemen, arrazoiak izan
dezake garrantzia indar sozial modura ulertuta. Esan nahi baita, Beranduko
Modernitateko gizarteetan, irudikapen sozialen ustezko zientifikotasuna eta
arrazoiaren erabilera, gizarte irudikapen horien eraginkortasun sozialaren
baldintzetako bat bilakatu da. Horrenbestez, baliabide kognitibo legitimoen
erabilera, baita kulturgile- eta intelektual-taldeen jarduera ere,
ezinbestekoak dira sineste eta irudikapen sozialen sorkuntzan. Bada, tresna
horien bitartez erdiesten dira gero eta gehiago ebidentzia sozialak gaur
egun.
Hartara, mendeko definitzaileak ere, hau da, gizarte errealitatearen
definizio jardunean botere sozial gutxien daukaten aktoreak ere, behartuta
daude aldi bakoitzean eskura dauden tresnak erabiltzera, hala nola,
ezagutza legitimoak, baliabide kognitiboak eta arrazoiketak. 205 Euskal
205 Zenbait pentsalarik, hala ere, ahuldade sozialetik abiatuta egindako arrazoiketaren
frustrazioa adierazten dute: Orduan, gure eskubidea (gure arrazoia) demostrazio
historiko eta filosofiko eztabaidaezinekin, razionalki nahiko genuke ziurtatu, modu
objektibo zientifikoan eta absolutuki alegia, gure argumentu biribilei etsaiek ere deus
ezin objektatu ahal izan liezaieketen moduan, goitik beheraino burdinazko logika
hertsiz lotu-lotua dena (…) gero deskubritzen den arte pretentsio hori, burujope hori,
razionalki ezinezkoa izateaz gain, sozialki eta politikoki alfer-alferrikakoa ere bazela
(…) Nondik datorkit niri gurariok inori arrazoitu eta justifikatu beharraren sentimendu
horixe bera, premia hori, ezpada gizartearen gaurko eraketak haiek nigan ukatzen eta
zanpatzen eta nolabait moralki “debekatzen” dizkidalako faktotik? (…) Asko ez du
balio (…), baina —gizon-emakumeon joko hauetan— kulturgintzaren aportazio apala,
onenean ere, horretantxe bakarrik datza: egin, bai lanak, borrokak, poesiak,
zuzenbideak, ekonomiak nahiz politikak egiten diharduten proiektuaren soinean, berak
463