kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

Habitusak gorputzean —haragian— inprimatzen du sozialtasuna;
haren bitartez, ohitura gorputz egiten da gizakiengan. Weberrek adierazten
duen legez, habitusa egintza kontzientearen kontrakoa da —la íntima
sumisión a la costumbre, por decirlo así hecha carne— (Weber, 1979: 24).
Sozializazio prozesuak baino ez du ahalbidetzen transmutazio hori.
Lehendabizi, gizakia gizartean sarrarazten duen sozializazio primarioak eta,
gero, gizartearen esparru espezializatuetarako sarbidea ematen duen
sozializazio sekundarioak eraldatzen dute haurraren eros asoziala izaki
sozializatu bihurtu arte. Izaki sozializatua, halatan, bere gizarteko egitura
objektiboekin identifikaturiko izakia dugu, haren eskariei erantzuteko
egokiturik baitago dagoeneko.
Horiek horrela, habitus primarioa arrazoiaren aurretik dator.
Sozializazio primarioak naturaren ordena itxuraldatzen du, hau da,
gizakiari bigarren mailako natura bat gehitzen dio. 51 Hartara, lehen
sozializazioan jasotzen dena ez da ez arrazoiketaren ahalmena. Aitzitik,
51 Egia da gizakiengan natura eta kultura uztartzen direla, modu banaezinean uztartu ere.
Batzuek gaur egungo kulturan oharkabean geratutako naturaren edo senaren bulkaden
garrantzia azpimarratu dute. Hala, gizakiaren abere izaera eta izaera horrek elkarte
bizitzan dituen ondorioak nabarmendu dituzte. (Ikus, adibidez, Azurmendi, 1991).
Egitura biologikoa, gaur egun dakigunaren arabera, kulturaren garapenarekin batera
osatu da. Geertzek, esaterako, bilakaerari buruz antropologian onartzen diren
abiapuntuak aipatzen ditu: Se descartó la perspectiva secuencial de las relaciones entre
la evolución física y el desarrollo cultural del hombre en beneficio de la idea de una
superposición interactiva. Se descubrió que el grueso de los cambios biológicos que
engendraron al hombre moderno a partir de sus progenitores más inmediatos se
produjeron en el sistema nervioso central y muy especialmente en el cerebro (…) Esto
significa que la cultura más que agregarse, por así decirlo, a un animal terminado o
virtualmente terminado, fue un elemento constitutivo y un elemento central en la
producción de ese animal mismo (…) Entre las estructuras culturales, el cuerpo y el
cerebro, se creó un sistema de realimentación positiva en el cual cada parte modelaba
el progreso de la obra (…) La frontera entre lo que está innatamente controlado y lo
que está culturalmente controlado en la conducta humana es una línea mal definida y
fluctuante (Geertz, 1987: 53, 54, 55). Naturaren eta kulturaren arteko dialektika
horretan, soziologiari bigarren elementuaren eragina azpimarratzea dagokio. Alta,
hemen nabarmendu nahi dugu gizartearen eragina gizakiaren egitura inkontzienteetan
txertaturik dagoela bereziki, hartara, kulturak “bigarren natura” gisa diharduela gizakien
bizitzan.
140