kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

ikertzen ahalegindu dira, alegia, mugimendu horiek agertzen dituzten
baliabideetatik haratago aztertzeko saioak egin dituzte den-denek. Halatan,
autore horien arabera, gizarte kapitalista garatuek modernizazio prozesuan
bizi izandako eraldaketari lotuta legoke gizarte mugimendu berrien sorrera.
Ikuspegi horretan, gizarte mugimendu berriak gizarte postindustrialetako
berariazko mugimenduak izango lirateke, mugimendu burgesa XVIII eta
XIX. mendeetako baldintzen ondorio izan zen modu berean eta langile
mugimendua XIX eta XX. mendeetakoena izen den modu bertsuan.
Ikusirik historiako gizarte egitura bakoitzak bere mugimenduak
sorrarazi dituela, gizarte mugimendu berriak kapitalismo garatuaren
kontraesanen emaitza logikoa direla ondorioztatzen da Gizarte Mugimendu
Berrien ikuskeran. Horrela, gizarte mugimenduen eta egintza kolektiboaren
azterketa haien sortzaile den ordena sozialaren azterketa bilakatu da
europar ikuspegian. Modernizazioak iraun duen arorik luzeenean —industri
iraultzatik Bigarren Mundu Gerra bukatu arte, behinik behin—
Mendebaldeko gizarte mugimendu nagusia langile mugimendua izan da.
Baina, gatazka belikoaren ostean Ongizate Estatua hedatu den heinean,
bestelako aktore politikoak sortu dira langileriaren ondoan. Mugimendu
horiek eta langile mugimendua hainbat gauzatan bereizi dira: kokapenean
—lehengoek gizarte zibilean daukate beraien tokia esparru hertsiki
politikoan baino gehiago—, egintza moduetan —mugimendu berriek
egintza zuzena eta berrikuntza kulturala bultzatzen dituzte— eta oinarri
sozialetan —klase ertainak dira mugimendu berrien gizarte euskarri
nagusia—, besteak beste.
Gizarte mugimendu berrien sorrerari buruzko egiturazko azalpenak
era askotakoak izan dira. Azalpen horiek guztiak, haatik, gauza batean
datoz bat: mugimenduak modernizazioak oldarka sustatu dituen indarren
347