kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

2. Unibertsitatearen nagusitasuna kultura esparruan.
Tradizio akademikoa
La universidad occidental (…) está todavía en condiciones de ofrecerle al
intelectual un espacio casi utópico en el que la reflexión y la investigación
pueden ir de la mano, aunque bajo nuevas coerciones y presiones (Said, 1996:
90).
Soziologia historikoaren ikuspegitik oso interesgarria da
Mendebaldeko kultura esparruaren hazia osatu zuten erakundeen
berrikusketa egitea, Coserrek egiten duen bezalaxe. Halaz ere, haren
azterlanean ez dira aintzat hartzen gure ustez garrantzizkoak diren
alderdiak, alegia, ez da nabarmentzen erakunde horietako bakoitzak
kulturgintza esparruaren eraketan izandako pisu erlatiboa eta erakundeei
atxikitako kultura eragileek jasotako kontsakrazio bereizgarria.
Konparaziozko irizpide horri erreparatzen badiogu kulturaren
unibertsoaren gunea historikoki osatu duen oinarrizko erakundea
unibertsitatea izan dugu. Gune hori Erdi Aroan sortzen hasi zen, elizaren
instituzioak zeukan kultura monopolioaren aurkako borrokan. 79
Unibertsitatearen historia ezagutzeko denboran oso atzera jo behar bada ere
(Durkheim, 1982: 99-126; Neave, 2001: 49-55; Burke, 2002: 52-53), Aro
Modernoan ezagutzak eskuratu duen nagusitasunak, hau da, ezagutza modu
sistematikoan ekoizteko, metatzeko eta transmititzeko premiak, berebiziko
lehentasuna eman dio instituzio horri egungo gizarte esparruetan. Halatan,
unibertsitateari atxikitako kultura eragileen agintaritza ere gailena da oso,
beste kulturgile batzuenaren aldean. Intelektual akademikoek osatzen dute,
79 Oso argigarria da Durkheimek XII. mendetik aurrera Frantziako Erdi Aroko
unibertsitatearen sorrera eta garapenari buruz egin zuen azterketa; bertan ikusten da nola
sortu zen maisuen korporazioa elizaren hezkuntza monopolioari aurre eginez eta elizatik
apurka-apurka emantzipatuz. Elizatik aldentzea, hartara, unibertsitate eta kultura esparru
autonomo modernoaren eraketarako ezinbesteko baldintza izan da (Durkheim, 1982).
218