kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

eta aurrekoak bereizi nahian. Horrela, ugari izan ziren euskalgintzaren
barnean zenbait ekinaldi bereizi ondoren, Txepetxen lanari azken aro berri
bat ireki izana egotzi zioten azterketak: diskurtso eta praktika berriaz hitz
egin zen (Muniozguren, 1992), mugimendu sozial euskaltzale berriaren
sorreraz, aro berriaz (Amonarriz, 1993), edo euskalgintza berriaz
(Amonarriz eta Arruti, 1998), besteak beste. Modu inplizituan edo
esplizituan, era horietako adierazpenen bitartez euskalgintzak berak
amaitutzat eman nahi izan zuen ziklo bat —krisiarena, zatiketa politikoena,
geldiunearena— eta hasiera eman nahi izan zion beste bati. Kulturgileek
aitortzen dutenez, ziklo horren faktore eragileetariko bat, ez bakarra, baina
bai oso garrantzizkoa, Txepetxek euskalgintzan sortutako paradigma
teorikoa izan zen.
Uste dut horrek eduki duela bai eragina. Txepetxen eragina bistan da, Txepetx
ez zegoela lerratuta dikotomia horietako ez batean ez bestean, nahiz eta gero
norbaitzuentzako izango zen ez dakit zein multzoren pentsalaria, ezta? Ez
politikoki sekula hor egon delako, eta hori ez da nire iritzia, hori ikusi egin
daiteke Txepetxen ibilbidea zein izan den, baizik eta Txepetxek esaten zituen
ereduak eta gauzak igual gertuago egokitu zaizkiolako multzo baten zeretik
bestetik baino. Baina, hor, bai, nik uste dut, eragin handia izan dela (10.
Elkarrizketa).
Zinez, Txepetxen lanak euskalgintzaren barnean jaso zuen harrera ez
zen nolanahikoa izan. Batetik, erakunde autonomikoek ezarritako
instituzionalizazio politikoaren ondorioz hizkuntzaren aldeko egintza
politikagintzari —zehazki esparru politiko nazionalistari— lotzen zion
erreferentzi markoak agortuta zirudien. Euskalgintzaren zatiketa eta
mugimenduaren eta instituzio autonomikoen arteko etena ziren horren
adierazpenik agerikoenak. Sánchez Carriónek proposaturiko jarduera
ereduak, hiztun komunitatea hartzean abiaburu gisa, aukerak eman zituen
korapilo politikoaren mataza euskalgintzaren barruan askatzen hasteko.
Izan ere, gero eta onartuago zegoen euskaldungoaren barnean era
605