kulturgileak gizarte mugimenduetan - Euskara

normalean indarrak enfrentatu baino anulatu egiten dira. Eta hori, horren
ondorioak oraindik ere pairatzen ari gara. Euskararen normalizazio prozesua
aurrerago egon zitekeen, seguruenik, gauzak gertatu izan ziren bezela gertatu ez
baziren. Bikoiztasuna, e…, orduan bai bitan banatzen da kasu guztietan (…)
xahutu dira lanak, xahutu da dirua (…) Eta horren antidoto gisa edo ukendu
miragarri gisa askotan etorri zan Txepetxen teoria (6. Elkarrizketa).
1987. urtean, euskalgintza urteetako krisialdi larrian murgildurik
zegoela, mugimenduaren barruan askok mugarritzat jotzen duten lan bat
argitaratu zen: Jose Mª Sánchez Carrión (Txepetx) ikertzailearen Un
Futuro para Nuestro Pasado liburua. Soziolinguistikaren arloan ordura arte
egindako saio gehienek ikerketa aplikatua jorratu baldin bazuten 294 ,
Txepetxek gogoeta teoriko bat plazaratu zuen bere tesian: hizkuntzen
ikaskuntzaren teoriatik abiatuz euskararen berreskurapenaren teoria
soziolinguistikoa aurkeztu zuen. Inolako zalantzarik gabe, euskalgintzaren
barruan berrikuntza modura jaso zen haren ekarpena. Lanari emandako
garrantziaren adibide adierazgarria da urte berean Jakin aldizkariak ale
monografikoa eskaini ziola. Bertan soziolinguista eta intelektual ezagunek
—I. Larrañaga, L. Oihartzabal, D. Amundarain, P. Agirrebaltzategi, J.
Azurmendi eta Ll. Aracilek— Txepetxen ekarpenari buruzko iruzkinak
idatzi zituzten. 295 Garai hartako euskalgintzan oihartzun handiko
soziolinguista zen I. Larrañagak zioenez, Txepetxek bere tesian egin duen
azalpen teorikoa kontutan harturik, soziolinguistikaren alorrean diskurtso
eta kontzeptualizazio berri bat jarri du martxan (Larrañaga, 1987: 26).
Aldizkari bereko beste artikulu baten izenburuak ere argi uzten zuen
Sánchez Carriónen lanketaren berritasuna azpimarratzeko asmoa:
“Diskurtso berria mintzaira zaharraren baitatik” (Azurmendi, 1987: 120).
Ildo beretik, antzeko ideia nabarmendu zuten hurrengo urteetan
euskalgintzan sortu ziren gogoeta zilegituek; hala, “berri” kalifikatzailea
maiz aipatu zen euskalgintzan sortutako hainbat testutan, orduko une hori
294 Batez ere Siadeco enpresaren inguruan egindakoek.
295 Ikus Jakin 42/43:“Euskararen Soziolinguistika” (1987).
604