Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

minis signijicatio potest distincte intelligi, quae Deo et creaturis sit communis.'
Bu kaçınma, şu anlama gelmektedir: Descartes, tözsellik düşüncesinin
ardında yatan varlığın anlamını ve bu imlemenin “genellik” karakterini
tartışmaz. Bizatihi varlığın ne demek olduğunu. Eskiçağ ontolojisi
kadar Ortaçağ ontolojisi de soruşturmamıştır çünkü. Dolayısıyla varlığın
imleme minvali gibisinden bir sorunun onlan bir yere götürmemesine
şaşırılmaması gerekir. Zira böyle bir soru, varlığın anlamını açığa çıkartmamakta
ve onun “neyi” imlediğini irdelememektedir. Varlığın anlamı
açığa çıkartılmamıştır, çünkü o “besbelli” olarak kabul edilmiştir.13
[94] Descartes, tözselliğe ilişkin ontolojik bir tartışmadan sadec
kaçınmadığı gibi, bizatihi tözün (yani tözün tözselliğinin) her şeyden
önce tözün kendisine erişilmez olduğunu açıkça vurgulamaktadır da.
Verumtamem non potest sübstantia primum animadverti ex hoc solo, quod
sit res existens, quia hoc solum per se nos non afficit.2 “Varlık”ın bizatihi
kendisi bize “tesir” etmediği için onu müşahade etmemiz imkansızdır.
“Varlık gerçek bir yüklem değildir”3, demektedir Kant buna, Descartes’m
önermesini yineleyerek. Böylece, varlığı halis bir sorunsal haline
getirme imkanından prensipte vazgeçilmiş olunmakta ve töze ilişkin
yukarıda ana hatları çizilen belirlemelerin sağlanacağı bir çıkış yolu bulunmaya
çalışılmaktadır. Gerçekten de bir varolan olarak “varlık’’a erişmek
mümkün olmadığından varlık, ilgili varolanın varolan belirlenimleri
(yüklemleri) aracılığıyla ifade edilir olmaktadır. Fakat bu yüklemler,
alelade belirlemeler değildir: Onlar, açıkça olmadığı halde aslında
önceden varsayılmış olan varlığın ve tözselligin anlamını en saf biçimde
tatmin eden yüklemler olmalıdır. Res corporea olarak sübstantia finita’da
onun birincil olarak zorunlu olan “temliki” octensio’dur. Quin et
facilius intelligimus substantiam extensam, vel substantiam cogitantan, qu-
am substantiam solam, omisso eo quod cögitet vel sit extensa.i Çünkü tözsellik
ratione (antum’dur, yani gerçeklikten6 koparılıp çıkarılamaz ve bizatihi
tözsel varolanın kendisi gibi gözönünde mevcut bulunamaz.
Böylece “dünya”mn res extensa olarak belirleniminin ontolojik temelleri
belirgin hale gelmiş olur: varlık anlamı bakımından hem açığa
kavuşturulmamış olan, hem de açığa kavuşturulamaz ilan edilen tözsel-
lik düşüncesi, bu ontolojik temeli oluşturmaktadır ki bu, ilgili tözün en
1) Descartes, Principia, I, no. 5 1 , s. 24.
b) ve kendini anlaşılırlık durumunda teskin etmiştir.
2) A.g.y., no. 52, s. 25.
a) ‘*Reel’\ yani eşyaya dair, neye, yani bizi şu veya bu şekilde ilgilendiren.
3) A.g.y., no. 63, s. 31.
b) Nelik içeriği bakımından.
97