Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

sak eğer, bahse konu fenomeni Dasein’m varlığının temel hali olarak
kavradığımızı göstermek içindir. Pek çok olası bilgi türlerinden sadece
biri olarak “anlamak”tan söz edildiğinde ise (örneğin “izahat”tan
ayırt edilerek), onu şuradalığın varlığını birincil olarak ve esasen beraberce
tesis eden söz konusu anlamanın eksistensiyal türevi olarak
yorumlamamız lazım gelecektir.
Buraya kadar yürüttüğümüz incelememizde, bahse konu asli anlamaya
zaten rastlamıştık, ama onu temamıza açık biçimde henüz dahil
etmemiştik. Dasein kendi şuradahğını varolmak suretiyle var eder, dediğimizde
şunu demek istiyoruz: Dünya “şurada” vardır; onun şuradavar-oluşu
içinde-var-olmaklıkladır. Ve bu da yine “şurada”dır, Dasein’m
bir-şey-uğruna var olduğu şey olarak. Varolarak var olunan dünya-için-
de-varoluş, bizzat bir-şey-uğrunalık içinde açımlanmış olur. Bu açım-
lanmışlığa daha önce anlama demiştik zaten.' Bir-şey-uğrunalığı anlamak
içinde, ona dayanan imlenimsellik de onunla birlikte açımlanmış
olur. Anlamanın açımlanmışlığı, eşit derecede asli olarak bir-şey-uğru-
nalık ve imlenimselliğin açımlanmışlığı demek olduğundan, dünya-
içinde-varolmanın tümünü ilgilendirir. İmlenimsellik dünyanın neyse
ona doğru açımlandığı şeyin kendisidir. Bir-şey-uğrunalık ile imlenimsellik
Dasein içinde açımlanımştır, ifadesi şu anlama gelir: Dasein dün-
ya-içinde-varolma olarak kendini dert ve konu edinen bir varolandır.
Ontik söz etmeler sırasında bazen “bir şeyi anlamak” ifadesini “bir
şeyleri idare edebilmek”, “altından kalkabilmek”, “becerebilmek” anlamında
kullanırız. Bir eksistensiyal olarak anlama; yapabildiğimiz şeyin
neliği olarak değil, varolma olarak varlıktır. Anlamada, eksistensiyal
olarak, Dasein’m var-olabilirlik varlık minvali yatmaktadır. Dasein başka
şeylere ilaveten şunu ya da bunu olabilme imkanına sahip bir mevcut-olan
olmayıp, birincil olarak mümkün-olmaklıktır. Dasein hep imkanları
dahilinde ve olabilirlikler içinde vardır. Dasein’m özsel raüm-
kün-olmakhğı, daha önce karakterize ettiğimiz “dünya”yla ilgilenme
suretlerini, başkalarına itina-göstermekliği, bunların hepsine ve kendisine
ilişkin varlık imkanlarını, kendi uğrunalığmı ilgilendirir. Dasein’ın
hep eksistensiyal olarak var ettiği mümkün-olmaklığı; hem içi boş man-
tıkbilimsel olasılıktan, hem de mevcut-olan bir şeyin olumsallığından
(şunun veya bunun “başa gelebilmesi" anlamında) farklıdır. Mevcut-
oluşun modal bir kategorisi olarak mümkün-olmaklık; henüz gerçekleşmemiş
olan, asla zorunlu olmayan demektir. Dolayısıyla sadece mümkün
1) Krş. § 18, 5. 85 vd.
151