Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

maktadır. Bilmeye ilişkin bu öncelik, kendi en zati varlık minvalimizi
anlamamızı engellediğinden dünyayı anlama perspektifinden dünyaiçinde-varolmak
daha keskin biçimde gözler önüne serilecek ve içindevar-olmanın
eksistensiyal bir “hali” olarak bizatihi görünür kılınacaktır.
§ 13. İçinde-Var-Olmanın Temellenmiş
Bir Hal Yardımıyla Ömeklendirilmesi. Dünyayı Bilme
Dünya-içinde-varolmak sadece bizatihi olarak değil, özellikle de
hergünkülük hali içinde Dasein’m tercihen hareket ettiği bir temel
konstitüsyonsa eger, o zaman ontik olarak zaten daima tecrübe ediliyor
olmalıdır. Böyle bir durumda, topyekun bir gizlenmişliği anlamak
mümkün olamazdı, [60] özellikle de Dasein’ın kendi varlık anlayışına
sahip olması nedeniyle (bu varlık anlayışı istediği kadar belirsiz bir işleve
sahip görünse bile). Fakat bizatihi “dünyayı anlama fenomeni”ni
kavradığımız anda o, “dışsal”, formal bir tefsir oluvermiş olur. Bunun
göstergesi, günümüzde bilmenin hala “süje ile obje arasındaki ilişki”
olarak belirlenmeye devam edilmesidir ki, bu belirleme, “hakikat” içerdiği
kadar boşluk da içermektedir. Oysa süje ile obje, Dasein ve dünyayla'1örtüşmez.
İçinde-var-olma birincil olarak bilerek dünya-içinde-varolmadan hareketle
belirlenmeye çalışılsa da burada yapılacak ilk iş, bilmenin dünya
içinde ve dünyaya yönelik bir varlığın fenomenal karakteristiği olarak
ortaya konulması olmalıdır. Bu varlık ilintisi üzerinde akıl yürütüldüğünde,
bilinen bir varolan peşinen verili olur ve bu varolana doğa denir.
Oysa bu varolanda bizatihi bilmeyi görmek mümkün değildir. Bilmek
“var” ise eğer, sadece bilmekte olan varolana aittir. Ama bu varolanda
da (yani bir nesne olarak insanda) bilmek mevcut değildir. Öyle
ya da böyle, bilmeyi bedensel nitelikler gibi dışsal olarak belirlemek
mümkün değildir. Bilmek söz konusu varolana ait olduğu halde dışsal
bir tabiat özelliği değilse eğer, o zaman “içte” olmalıdır. Bilmenin evvela
ve sahih olarak “içte” olduğu ve hatta fiziksel ve psişik varolanların
varlık minvaliyle hiçbir ilgisi olmadığı konusu giderek daha açık biçimde
sabitlendikçe, bilmenin özü sorusu ile süje ve obje ilişkisinin aydınlığa
kavuşturulması konusunda daha az önşartlardan hareket edildiğine
inanılır. Ancak bu durumda bir sorun oluşabilir. Bu sorunu şu soru
oluşturur: Söz konusu bilen süje, kendi iç “alem"inden nasıl dışarı çıa)
Hiç de değil! ikisini biraraya getirmekle reddedici olan bile ölümcül bir duruma düşüvermiştir.
62