Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

Recommendations

Info

hataya düşmüş değildirler. Düştükleri hata, Dasein'm eksistensiyal analitiğini ihmal etmeleri yüzünden, meseleyi fenomenal açıdan teminat altına alabilecekleri zemini kazanamamış olmalarıdır. Ayrıca bu zemini, müteakiben özne ve bilinç kavramlarını” fenomenolojik bakımdan tashih ederek temin etmek de mümkün değildir. Zira böyle yapılsa bile, gayri- münasip soru form ülasy onunu ortadan kaldırmak yine de imkansız olur. Dünya-içinde-varolma olarak Dasein’la birlikte dünya-içindeki varolanlar zaten hep açımlanmış olurlar. Bu eksistensiyal-ontolojik ifadenin, harici dünyanın gerçekten mevcut olduğunu öne süren realizmin ana teziyle mutabık kaldığı zannedilebilir. Sahiden de, bu eksistensiyal ifademiz, dünya-içindeki varolanların mevcut oluşlarını inkar etmediği takdirde, netice bakımından (en azından doksografik olarak) realizm teziyle uyum halindedir. Fakat esas olarak bu ifade her türlü realizmden şu bakımdan farklıdır ki, realizm “dünya"nın gerçekliğini hem kantılanmaya muhtaç, hem de kanıtlanabilir addetmektedir. Oysa bunların her ikisi de eksistensiyal ifademizde olumsuzlan- maktadır. Bahse konu ifademizi realizmden tümüyle ayıransa, realizmin ontolojik bakımdan sergilediği anlayışsızlıktır. Zira realizm, gerçekliği gerçek şeyler arasındaki ontik ve gerçek etkileşim rabıtaları sayesinde izah etmeye çalışmaktadır. Oysa realizme karşılık idealizm , her ne kadar neticeleri bakımından ona zıtb ve kabul edilemez olsa da, esasen önemli bir önceliğe sahiptir, meğer ki, “psikolojik” idealizm şekline bürünüp kendi kendisini yanlış anlamasın. İdealizm varlık ile gerçekliğin sadece “bilinç içinde” var olduğunu vurguladığında, varlığın varolanlarla izah edilemeyeceği anlayışını da açığa çıkarmış olur aslında. Ama idealizm tam da burada bir varlık anlayışının söz konusu olduğunu, bahse konu varlık anlayışının ontolojik bakımdan ne demek olduğunu, bunun nasıl mümkün olduğunu ve Dasein’m varlık konstitüsyonuna aitc olup olmadığını açıklığa kavuşturmadığı takdirde, gerçekliğin yorumunu bir boşluk üzerine bina etmekten başka bir şey yapmış olmaz. Varlığın varolanlar yardımıyla izah edilmesinin imkansızlığı, gerçekliğinse sadece varlık anlayışı içinde mümkün olabilmesi, yine de bilincin varlığını yani bizatihi res cogitans'ı soruşturma vazifesinden bizi muaf tutamaz. İdealizm ile savunulan tezin varacağı netice, bizatihi bilincin ontolojik analizinin vazgeçilebilecek veya aşılabilecek bir ön ödev olaa) Şurada-varolmaklığa dühul etme. b) Yani eksistensiyal-ontolojik tecrübeye. c) Fakat Dasein, bizatihi varlığın özüne aittir. 219
ak kalması olacaktır. <strong>Varlık</strong> “bilinç içinde” var olabildiği, yani Dasein içinde anlaşılabilir olduğu içindir ki Dasein; bağımsızlık, “bizatihi kendindelik” gibi varlık karakterlerini, hatta esasen gerçekliği anlayabilmekte ve [208] kavramsallaştırabilmektedir. Sadece bu nedenledir ki, “bağımsız” varolanlara dünya-içindeki karşılaşılanlar olarak bir- şey-için-bakışsal biçimde erişilebilmektedir. İdealizm terimi, varlığın asla varolanlar sayesinde izah" edilemeyeceğini, onun her bir varolan için zaten hep “transendental olan” olduğu anlayışını temsil ediyorsa eğer, o zaman idealizm, felsefi sorunsallaştırmalann yegane ve doğru imkanım oluşturuyor demektir. Böyle bir durumda Aristoteles de en az Kant kadar idealist olacaktır. Ama eğer idealizm, her bir varolanı bir özne veya bilince dayandırmak demekse ve bunlar da kendi varlıkları bakımından belirsiz kalacaklar ve olsa olsa “nesnesizdir” denilerek menfi biçimde nitelendirileceklerse, o zaman böyle bir idealizmin safdillik derecesi bakımından kaba bir realizmden hiçbir farkı kalmayacaktır. Son olarak gerçeklik meselesini, her türlü “bakış açısal” cihetin öncesine yerleştirme olanağı da bulunmaktadır. Bunun için şöyle bir tez öne sürülür: Her özne ne olarak var ise bir nesneye göre vardır ve tersi. Ama burada da yine söz konusu formal çıkış noktasmda yer alan korelasyonun öğeleri ile korelasyonun kendisi ontolojik bakımdan belirsiz kalmaktadır. Oysa esas itibariyle buradaki korelasyon bütünü de zorunlu olarak “şöyle ya da böyle” var olarak düşünülmekte, yani varlık hakkmdaki belirli bir fikirden hareket edilmektedir. Oysa öncelikle eksisteıısiyal-ontolojik zemin teminat altına alınmış olsaydı (bunun için dünya-içinde-varolma teşhir edilmiş olmalıydı), bahsi geçen korelasyon daha sonra formalleştirilecek ve ontolojik bakımdan kayıtsız bir ilişki olarak bilinebilecekti. Gerçeklik meselesine “epistemolojik” çözüm getirmeye yönelik gayretlerin açıkça dile getirilmeyen önkoşulları üzerine yapılan yukarıdaki tartışmalar göstermiştir ki, bu mesele, Dasein’m eksistensiyal analitiğine artık geri çekilmeli ve onun ontolojik bir mesele olduğu anlaşılmalıdır.1 a) O ntolojik ayrım. 1) Son zamanlarda Scheler’i takiben N ıcolai Hartmann, ontolojiyi cihet alan epistem olojisine, bilmenin bir “varlık ilintisi” olduğuna ilişkin tezi tenıel almıştır. Krş. Grundzüge ein er Metaphysik der Erkenntnis, Genişletilmiş 2. Basım, 1925. - Fenom enolojik başlangıç temelleri birbirinden farklı olduğu halde hem Scheler, hem de Hartmann şunu gözden kaçırmaktadır: Geleneksel temel cihetleri bakımından “ontoloji” Dasein karşısında başanstz kalmakta ve tam da bilme içinde saklı olan söz konusu “varlık ilintisi” (krş. yukarıda s. 59 vd.) bu antolojinin es astan gözden geçirilm esi ve eleştirel bir tashihle sınırlı kalmaması gerektiğini göstermiştir. Varhk ilintisini ontolojik bakımdan açığa kavuşturm aksam öne sürmek, açıkça dile gelmeyen, çok kapsamlı tesirlere neden olmaktadır. Bu durum Hartmann’ı “eleştirel realizme" zorlam akta, bu ise genel hatlarını çizdiği sorunsalının düzeyi bakımından ona yabancı kalmaktadır. Hartmann’m ontoloji anlayışı hakkında krş. “W ie isi kritische O ntologie übcrhaupt möglicfı?”, Festschrift für Paul Natorp, 1924, s. 124 vd. 220
Page 1 and 2:
V A H i V Türkçesi: Kaan 11. Ökt
Page 3 and 4:
Martin Heidegger VARLIK VE ZAMAN T
Page 5 and 6:
BU ç e v ir iy i s e v g il i b a
Page 7 and 8:
EDMUND HUSSERL’e Saygı ve Dostlu
Page 9 and 10:
İçindekiler Çevirenin Ö nsözü
Page 11 and 12:
C. Çevreleyen-Dünyamn Çevreselli
Page 13 and 14:
i 55. Vicdanın Eksistensiyal-Ontol
Page 15 and 16:
VARLIK VE ZAMAN
Page 17 and 18:
[2 ] GİRİŞ VARLIĞIN ANLAMINA İ
Page 19 and 20:
önce Aristoteles dile getirmiş ol
Page 21 and 22:
Soru sorma bir arama olduğundan, a
Page 23 and 24:
izatihi varlık halleri oldukları
Page 25 and 26:
edilmiştir. Lâkin böyle bir soru
Page 27 and 28:
tarihbilimin nesnesi olarak larih t
Page 29 and 30:
ya da boşlama minvalleri üzerinde
Page 31 and 32:
e önceliği, varolanlar tümlüğ
Page 33 and 34:
mak koşuluyla eksistensiyal biçim
Page 35 and 36:
aşılmasına gayret edilmektedir.
Page 37 and 38:
içinde anlamaktadır. İşbu anlay
Page 39 and 40:
değişmez okul müfredatı haline
Page 41 and 42:
leneksel alelade zaman anlayışın
Page 43 and 44:
kin malumat ve hatta anlayışa vey
Page 45 and 46:
vanır. Harici bakımdan fenomenolo
Page 47 and 48:
kendini beyan ettiği “zarf” m
Page 49 and 50:
;32] B. Logos Kavramı Platon ve Ar
Page 51 and 52:
[34] İcra şekli saf görünür k
Page 53 and 54:
:e fenomenoloji olarak mümkündür
Page 55 and 56:
Dasein’sal olmayan varolanlara il
Page 57 and 58:
Dolayısıyla varlık sorusunun ça
Page 59 and 60:
Birinci Bölüm Hazırlık Niteliğ
Page 61 and 62:
Bir varolan olarak Dasein kendini h
Page 63 and 64:
§ 10. Dasein’a ilişkin Analizin
Page 65 and 66:
irbirlerinden farklı olsalar da Hu
Page 67 and 68:
olma anlamında “kendiliğinden a
Page 69 and 70:
(52] Ontolojik sorunsalın ontik ar
Page 71 and 72:
imle, başka bir varolan “içinde
Page 73 and 74:
cut olan ve sadece mevcut olarak te
Page 75 and 76:
onunla yüz yüze gelmesiyle meydan
Page 77 and 78:
maktadır. Bilmeye ilişkin bu önc
Page 79 and 80:
gerek vardır. İlgilenme; vücuda
Page 81 and 82:
nelerinin (tözlerin) her şeyi tem
Page 83 and 84:
di dünya-içinde-var-oluşunun sad
Page 85 and 86:
ilmekte olanlara), kendini böylesi
Page 87 and 88:
var-oImak”hğa sahip olduğu içi
Page 89 and 90:
teminin belirli bir konstelasyonuna
Page 91 and 92:
Kullanışsız olanın söz konusu
Page 93 and 94:
gereci temellendiren bir me\'cut ol
Page 95 and 96:
İmler öncelikle bizatihi birer ge
Page 97 and 98:
lere doğru gider haldedir; durmak
Page 99 and 100:
im, kendi göze çarpıcılığın
Page 101 and 102:
karşılaşılanlar, ilgilenen bir-
Page 103 and 104:
secisizlik.hOntolojik anlamdaki ili
Page 105 and 106:
de tutuş içinde hareket eder. Ba
Page 107 and 108:
Analizimize devam etmeden önce, d
Page 109 and 110:
Böylece bir cismani nesne, toplam
Page 111 and 112:
u iki varolan arasında “sonsuz
Page 113 and 114:
mümtaz tözsel niteliği dolayım
Page 115 and 116:
nusu minval noein’dir, yani en ge
Page 117 and 118:
tes’ın, herhangi bir müspet ele
Page 119 and 120:
minvaline dayandığına daha önce
Page 121 and 122:
kansallık, el-altmda-olanın varl
Page 123 and 124:
zenlenmektedir. Bir başka örnek:
Page 125 and 126:
de Dasein bugün, şurada varoluşu
Page 127 and 128:
Unda-olanlarm en gerçekçisi gibi
Page 129 and 130:
işte bu yüzden çekiçlerin sağ
Page 131 and 132:
nın mekansal bir-yere-ait-olmakhğ
Page 133 and 134:
itleri nötralize ederek onları bi
Page 135 and 136:
te-Dasein. Hergünkü kendi- olman
Page 137 and 138:
kitıceler ortaya koymalıdır. Bur
Page 139 and 140:
Aksine bu “nesneler”, başkalar
Page 141 and 142:
tedir: Teorik olarak dosdoğru [120
Page 143 and 144:
inektedir. Birbiri-için-olmak, bir
Page 145 and 146:
sein, öz olarak başkalan uğruna
Page 147 and 148:
Bunun olabilmesi içinse, dünya-i
Page 149 and 150:
alıp eğlenir oluruz. Herkes gibi
Page 151 and 152:
landa kalıcı bir tabiat özelliğ
Page 153 and 154:
şimdiye kadar sadece dünyanın ya
Page 155 and 156:
dünya-içinde-varolma üzerine tem
Page 157 and 158:
yifsizlikle karıştırmamak lazım
Page 159 and 160:
akımdan Dasein’ın asli bir varl
Page 161 and 162:
tam bir ine cm’dur. Oysa yanılt
Page 163 and 164:
§ 30. Bulunuşun Bir Hali Olarak K
Page 165 and 166:
likte-oluşumuzdur, ondan koparılm
Page 167 and 168:
olanı karakterize eder. Ontolojik
Page 169 and 170:
zaman, tasarım eksistensiyaliyle t
Page 171 and 172:
üzerine temellenir. Görmenin bu t
Page 173 and 174:
meydana getirmez mi? Bu bakışla g
Page 175 and 176:
kadar evrensel biçimde kullanılan
Page 177 and 178:
koşullarım gerçekleştirmek, dah
Page 179 and 180:
de açık hale getiren sınırland
Page 181 and 182:
görmeye de gerek duyar. Ayırt ve
Page 183 and 184: ğı ile karşılaşmışlardır. S
Page 185 and 186: melini söz oluşturur. [161] Buray
Page 187 and 188: Dünya-içinde-varolmanın bulunuş
Page 189 and 190: “anlayışlılığı” belki de
Page 191 and 192: kavramları açıklığa kavuşturu
Page 193 and 194: karı anlaşılmış olur. Aynı ş
Page 195 and 196: Dasein’m var olmaması demek olma
Page 197 and 198: şeyi el-altmda kalmamıştır art
Page 199 and 200: sunda lakırtı, hemen şöyle bir
Page 201 and 202: gayrisahihlik, müstesna bir dünya
Page 203 and 204: “tam yolunda”, bütün kapılar
Page 205 and 206: mevcut bir niteliği olan “karanl
Page 207 and 208: Şu menfi belirleme kuşku götürm
Page 209 and 210: ği) anlamında ele aldıkları, Da
Page 211 and 212: tulmaktadır. Buradaki yorum, Dasei
Page 213 and 214: yısıyla havfın nedeni, dünya-i
Page 215 and 216: Böylece artık, bir kaçış olara
Page 217 and 218: Acaba havfın bu eksistensiyal yoru
Page 219 and 220: sein’mı da itina-göstermeklik o
Page 221 and 222: lık imkanı olarak, kendini anlama
Page 223 and 224: er-varolma olarak belirlerken açı
Page 225 and 226: şasini yaparken, Toprak (Teltus) d
Page 227 and 228: araştırmamız, şu ana kadar elde
Page 229 and 230: “harici dünya meselesi”nin ird
Page 231 and 232: koşulunu oluşturur. Tasavvurları
Page 233: o bir varolan olarak söz konusu va
Page 237 and 238: geçmek tabii mümkün değildir) n
Page 239 and 240: ligi” ne el-altında-olmaklık, n
Page 241 and 242: Eğer hakikat haklı olarak varlık
Page 243 and 244: “Mutabakat” terimiyle esasen ne
Page 245 and 246: ulunduğunda, bunu ifade eden şah
Page 247 and 248: dür? Burada Iogos’la ve onu ifad
Page 249 and 250: 3. Dasein’ın varlık konstitüsy
Page 251 and 252: in’ın açımlanmışlıgında) t
Page 253 and 254: tün varolanları tümüyle mevcut-
Page 255 and 256: kendisiyle karşı karşıya getiri
Page 257 and 258: kanıtlamak mümkün değildir, ç
Page 259 and 260: [231] İKİNCİ AYRIM DASEİN VE ZA
Page 261 and 262: Bu aşamaya kadarki ontolojik prose
Page 263 and 264: Dasein’m sahih bütün-olma-imkan
Page 265 and 266: hiçbir şey kalmamış ve “büt
Page 267 and 268: güne ilişkin analizi ikame edecek
Page 269 and 270: öncelikle ve çoğunlukla ilgilene
Page 271 and 272: sen varlığın anlamının yani) p
Page 273 and 274: lirleyebilmek için, varlık minval
Page 275 and 276: olanm hitama doğru varlığıdır.
Page 277 and 278: Ölümün eksistensiyal yorumu, her
Page 279 and 280: § 50. Ölümün Eksistensiyal-Onto
Page 281 and 282: dır. Böylelikle can vermenin eksi
Page 283 and 284: can verme, herkesin karşılaştı
Page 285 and 286:
imkana varolarak yönelen varlık,
Page 287 and 288:
kında eleştirel düzeyde dikkatli
Page 289 and 290:
kendini-öncelemenin, böylesi bir
Page 291 and 292:
müz analizimiz, ilgilenilen istihd
Page 293 and 294:
kavuşabiliriz. Dikkat edilmesi ger
Page 295 and 296:
kesinliğe kıyasla çok daha farkl
Page 297 and 298:
kadar sadece ontolojik imkanı bak
Page 299 and 300:
hem önceye taşıyacağız, hem de
Page 301 and 302:
likte-olma olduğu için, başkalar
Page 303 and 304:
Başkalarıyla ilgilenilen birlikte
Page 305 and 306:
pet bir ayırt edici özelliktir. B
Page 307 and 308:
Celbedenin kim olduğunu "dünyasal
Page 309 and 310:
Celbetmenin salt fenomenal karakter
Page 311 and 312:
nak istiyor değildir. Celp varlık
Page 313 and 314:
ularım öylece bırakıyoruz. Öyl
Page 315 and 316:
o nedene asla hakim olamamaktaysa d
Page 317 and 318:
dır. Bu özsel vecibe-içinde-olma
Page 319 and 320:
kendi en zati benliğini, bizzat te
Page 321 and 322:
mel formlarını ( “iyi" ve “k
Page 323 and 324:
kala kalmaktadır. Vicdanın sesi,
Page 325 and 326:
edimde bulunma imkanını almış o
Page 327 and 328:
in celbetme sırasında kendi en za
Page 329 and 330:
yan itina-göstermeklik dahilinde o
Page 331 and 332:
keyfiyetlerin şu veya bu fiili ili
Page 333 and 334:
Üçüncü Bölüm Dasein’m Sahih
Page 335 and 336:
mi olarak gözde canlandırarak sö
Page 337 and 338:
e içindeyken bunu bazen vecibeli,
Page 339 and 340:
nin irtibatsız bir imkan olduğunu
Page 341 and 342:
palılığı açma-kararlılığı,
Page 343 and 344:
ana kadar yeterince ele alınmamı
Page 345 and 346:
maktaysa; o zaman, ontolojik yorumu
Page 347 and 348:
yacağı zeminden hareket etmemiz g
Page 349 and 350:
Öndeleyici kapalılığı-açma-ka
Page 351 and 352:
ten kendilik fenomenini bünyesinde
Page 353 and 354:
sabitlemiştir. Ama yine de Kant, s
Page 355 and 356:
smda kendimiz, kendini unutmuş bir
Page 357 and 358:
Ihtimam-göstermekliğin anlamını
Page 359 and 360:
mümkündür. Burada “istikbal”
Page 361 and 362:
Kendini-önceleme istikbal üzerine
Page 363 and 364:
irliği içinde husule gelmedir. Al
Page 365 and 366:
mansallık nasıl oluyor da sonlu z
Page 367 and 368:
Hergünkülüğün ve tarihselliği
Page 369 and 370:
da açıkça dile getirilmeyen onto
Page 371 and 372:
ir açımlanmışlığa ihtiyaç du
Page 373 and 374:
ya mevcut olduğu bir şimdidir bu.
Page 375 and 376:
lığımın öyleliğinin önüne g
Page 377 and 378:
unutucu biçimde çekip gitme, daha
Page 379 and 380:
nasında fırlatılmış şuradalı
Page 381 and 382:
gibi" bırakan öylesine-yaşayıp-
Page 383 and 384:
şüren huzura-getiriş, bir yerler
Page 385 and 386:
deliğe müteallik olsun, ister olm
Page 387 and 388:
içimde yorumlamıştık. Böylece
Page 389 and 390:
le” olan ilintisi), tek bir gerec
Page 391 and 392:
le belirtik biçimde karşılaşıl
Page 393 and 394:
taya çıktığını aradığımız
Page 395 and 396:
öncelik dolayısıyla, bilimin eks
Page 397 and 398:
analizi, bir-şey-için-bakışsal
Page 399 and 400:
lanmış bir doğanın “ışığ
Page 401 and 402:
ilişkilerin rabıtasını daha ön
Page 403 and 404:
şuradalığın birliği içinde an
Page 405 and 406:
zaten varolmak suretiyle kendine bi
Page 407 and 408:
anlamanın ve tefsir edilebilir ola
Page 409 and 410:
Ve ayrıca varolmakta olan Dasein
Page 411 and 412:
eden bir dizi serencamlann bim raya
Page 413 and 414:
tihi husule getirilişi, lematik bi
Page 415 and 416:
Tarihselliği zamansallıktan harek
Page 417 and 418:
karakterini nasıl belirleyeceğiz?
Page 419 and 420:
den “geçmiş” olduğunu, daha
Page 421 and 422:
lememiş miydik?1Dasein’m kendi s
Page 423 and 424:
lığına kendini geri fırlatabile
Page 425 and 426:
ğinden anlaşılır” olan sorunu
Page 427 and 428:
lamda bir mekan değişimi yaşıyo
Page 429 and 430:
ni tesis etmektedir. Havfa hazır b
Page 431 and 432:
amı, daha önce anlaşılmış ola
Page 433 and 434:
dan açığa çıkartıyorsa eğer,
Page 435 and 436:
mellükü içinde, bir-zamanlar-old
Page 437 and 438:
esasa ilişkin tartışmaların sü
Page 439 and 440:
de çağın güçlerine karşı ayn
Page 441 and 442:
muzdan ileri gelmektedir. Bunlar, g
Page 443 and 444:
Dasein fiilen varolmak suretiyle ke
Page 445 and 446:
de karşılaşılan varolanlarla bi
Page 447 and 448:
hem bizatihi asli zamansallığm, h
Page 449 and 450:
durmalı, hem de Dasein’ın kendi
Page 451 and 452:
îışı tam da onun içinde husule
Page 453 and 454:
maktadır. Çünkü sadece dünya-i
Page 455 and 456:
için belki örtülü kalacaktır a
Page 457 and 458:
maktadır. Ama aslında belirli bir
Page 459 and 460:
Fakat dünya-zamanı, her türlü o
Page 461 and 462:
ir-şey-için-bakışsal ilgilenmel
Page 463 and 464:
jik bakımdan cihet almak suretiyle
Page 465 and 466:
yüzden şöyle deriz: Zaman akıp
Page 467 and 468:
Her ne kadar alelade zaman tecrübe
Page 469 and 470:
irbirinden ayırt edenin karakterli
Page 471 and 472:
o, ferdi şimdilerden başka olarak
Page 473 and 474:
“Ben, bizatihi saf kavramın kend
Page 475 and 476:
Öte yandan Dasein’a ilişkin yuk
Page 477 and 478:
ona yönelik olarak varolan ve tutu
Page 479 and 480:
agorakitaplıgı • düşünce-fel
show all

Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?