Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

kansallık, el-altmda-olanın varlık yapısıyla kenetlenişi dahilinde henüz
tam açığa çıkartılmamıştır. Şimdiki ödevimiz bunu yapmak olacaktır.
El-altında-olamn karakterizasyonu sırasında, onun mekansallığma
ne ölçüde rastlanılmıştı? Söz konusu karakterizasyon sırasında, yakınsal
olarak el-altında-olandan söz edilmişti. Yakmsal ifadesi iki şeyi dile
getirmektedir: Ötekilere kıyasla hep önce işbu varolanla karşılaşılıyor
olunmasının yanı sıra, bu varolanın “yakınımızda bulunan” demek olması.
Başka bir deyişle, hergünkü münasebetlerimiz sırasında el-altında-olanlar
yakınlık karakterine sahiptirler. Daha dikkatle bakıldığında,
bir gerecin söz konusu yakınlığına, o gerecin varlığını ifade eden terimin
(yani “el-altında-olan” teriminin) zaten işaret ettiği görülmektedir.
Çünkü “el-altmda” olan bir varolan, bize şu ya da bu yakınlıkta bulunmakta
olup, onun işbu yakınlığı, bizimle onun arasındaki mesafelerin
ölçülmesiyle belirlenmiş değildir. Söz konusu yakınlık, bir-şey-için-bakış
içinde “hesap edici” suretle elle çalışma ve kullanma sırasında ortaya
çıkmaktadır. İlgilenme sırasındaki bir-şey-için-bakış, bu tarzda yakın
olanı, aynı zamanda yön bakımından da sabitlemektedir (yani söz
konusu gerece her an uzanıp erişebileceğimiz yönü açısından). İşbu gerecin
söz konusu yönelimli yakınlığı, onun şurada veya burada mevcutolmak
bakımından mekanda bir pozisyon işgal etmesi demek değildir.
Aksine, gereç demek, özsel bakımdan onun bir yere takılıp asılmış,
kondurulmuş, kurulmuş, hazırlanmış olması demektir. Her gereç kendi
yerinde bulunur. Aksi takdirde “yerinde değildir”, ki bu da herhangi
bir mekansal konum içinde salt mevcut olmaktan prensipte farklı bir
şeydir. İşbu gerecin, şu ya da bu iş için kullanılan bir gereç olması bakımından
sahip olduğu yer, çevreleyen-dünyada el-altında-olan gereç- •
lerin rabıtasının birbirine yönelimli yerlerinin oluşturduğu bütünden
hareketle belirlenmektedir. Fakat hem bu yer, hem de yerlerin oluşturduğu
çokluk, nesnelerin tesadüfi mevcut-oluşunun neredeliği olarak
yorumlanmamalıdır. Çünkü yer, belirli bir gerecin sahip olduğu bir-yere-ait-oluşun
“oradadır”lığı ve “buradadır”lığıdır. Fiilen bir-yere-aitoluş,
el-altmda-olanın gereç karakterine tekabül etmektedir. Bir [103]
başka deyişle, söz konusu gerecin ilintisel olarak bir gereç bütününe aidiyetine
karşılık gelmektedir. Fakat bir gereç bütünü içine yerleştirilebilmek
bakımından bir-yere-ait-oluşun imkan koşulu, genel olarak “nereye”lik
üzerine kuruludur. Çünkü gereç rabıtasına bir yer bütününün
tayin edilmesi işbu “ nereye” lik dahilinde gerçekleşir. Bir şeyle ilgilenme
sırasındaki münasebetlerde bir-şey-için-bakış dahilinde tuttuğumuz
olası gereçsel bir-yere-ait-oluşun “nereye”Iiğine havali diyoruz.
106