Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

zenlenmektedir. Bir başka örnek: Kiliseler ve mezarlar güneşin doğuş
ve batış yönüne göre düzenlenmiş olup, bunlar bizatihi Dasein’m dünya
içindeki en zati varlık imkanları bakımından onu belirleyen yaşam
ve ölümün havalileridir. Kendi varoluşu esnasında kendi varlığım söz
konusu eden Dasein’m ilgilenmeleri, şu veya bu önemli ilintinin yer aldığı
havalileri önceleyici biçimde keşfetmektedir. Havalilerin önceleyi-
ci biçimde keşfedilmesi, ilintililik bütünü tarafından beraberce belirlenmiş
olup, bu sayede el-altmda-olanlar birer karşılaşılan olarak serbest
bırakılmaktadırlar.
Şu veya bu havalinin önceleyici el-altmda-olmaklığı, el-altında-varo-
lanm varlığında gördüğümüz aşinalığa kıyasla çok daha asli bir dikkat-
çekm ez aşinalık karakterine sahiptir. Fakat onun görünür hale gelebilmesi
için, el-altında-olanları bir-şey-için-bakışsal biçimde keşfederek
onların dikkat-çeker hale gelmeleri lazımdır - özellikle de ilgilenmenin
muallel halleri olarak. Bir şeyi kendi yerinde bulamamak, o yerin hava-
liliğinin ilk kez açıkça erişime açılabilmesine neden olmaktadır çünkü.
Bir-şey-için-bakışsal dünya-içinde-varolma içinde gereç bütününün
mekansallığı olarak keşfedilen mekan, aslında, bir varolanın yeri olarak
bizatihi o varolana ait bulunmaktadır. Yalın mekan ise hala bir perde arkasında
saklıdır. Mekan pek çok yere bölünüp ayrışmıştır*1. Fakat söz
konusu mekansalhk, mekansal olarak el-altmda-olanların dünyasal
ilintililik bütünü nedeniyle kendine has bir birliğe sahiptir. Zira “çevreleyen-dünya”,
önceden verili bir mekana göre kendini tefriş ediyor değildir.
Aksine onun spesifik dünyasalhğı, sahip olduğu imlenimselliği
sayesinde, bir-şey-için-bakışsal olarak tayin edilmiş olan yerlerin kendine
has bütünlüğünün ilintisel rabıtasını eklemlemektedir. Şu veya bu
dünya, ona ait bulunan mekanın mekansallığını keşfetmektedir hep.
Demek ki, el-altında-olanlarla kendilerine ait çevreleyen-dünyalarmın
mekanı içinde karşılaşabiliyor olmamız, bizatihi Dasein’ın kendi dünya-
içiııde varoluşu itibariyle “mekansal" olması yüzünden ontik olarak
mümkün olabilmektedir.
§ 23. Dünya-lçinde-Varohnamn M ekansallığı
Dasein’a mekansalhk atfettiğimiz takdirde, söz konusu “mekan
içinde var olma”yı, Dasein’ın varlık minvalinden hareketle kavramak
durumunda kalırız. Özü itibariyle mevcut-olma olmayan Dasein’ın
mekansallığı, ne “dünya mekanı” içindeki bir pozisyonda mevcut bua)
Hayır. Aksine, tam da yerlerin kendine özgü ve parçalanmamış birliği söz konusudur!
108