Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

kavuşabiliriz. Dikkat edilmesi gereken tek şey, anlama dendiğinde birincil
olarak şunun denilmiyor olmasıdır: gözünü belirli bir anlama
dikip baka kalmak. Anlama demek, kendini tasarım içinde açığa çıkaran
varlık-imkanı içinde kendini anlamak demektir.1
Ölüm Dasein’ın e?ı zat i imkanıdır. Ona yönelik varlık, Dasein’a kendi
eri zati varlık-imkanmı açımlar ki, onda esasen Dasein kendi varlığını
söz konusu eder. Onda Dasein'a, müstesna biçimde kendi olma imkanı
içinde kalarak herkesten kopuk kaldığı, yani öndeleyerek kendini
ondan koparabildiği şeyler açığa çıkabilmektedir. Aslında bu “imkanın”
anlaşılması ise, herkes-benliğinin hergünkülüğü içine fiilen kaybolmuş-
luğumuzu tümüyle açığa vurmaktadır.
Bu en zati imkan irtibatsız olandır. Öndeleme Dasein’m şunu anlamasını
sağlar: Esasen kendi varlığım söz konusu ettiği bu varlık-imkanı,
ancak ve sadece kendisinden hareketle devralmabilir. Ölüm Dasein’a
kayıtsız biçimde “ait” olan bir şey değildir, aksine o, onun üzerinde fe r ­
di olarak hak iddia eder. Öndeleme sırasında anlaşılan ölümün irtibatsızlığı
Dasein’ı kendi başma bırakır. Bu kendi-başma-bırakma, “şurada-
lığm” varoluşunun açımlanma minvallerinden biridir. En zati varlık -
imkanımız söz konusu olduğunda, ilgilenilen şeylerde ya da başkalarıyla
birlikte-varlıkta bulunmanın kifayetsiz kaldığı bu sayede açıklığa kavuşur.
Dasein’m sahih olarak kendi olabilmesi için, ancak ve sadece kendinden
hareketle buna imkan tanıması gerekir, ilgilenmenin ve itina-
göstermekliğin kifayetsizliği, bu Dasein minvallerinin sahih kendi-ol-
malarından koparılıp atılması gerektiği anlamına asla gelmez. Zira Da-
sein konstitüsyonunun özsel yapıları olarak onlar, esasen varoluş imkanının
koşulları arasında yer alırlar. Dasein’ın sahih olarak kendi olabilmesi
için, bir şeylerle ilgilenmek, birilerine itina-göstermek suretiyle
kendini birincil olarak kendi en zati varlık-imkanına tasarlaması gerekir
ve fakat kendini herkes-benliğinin imkanına tasarlayarak değil ama.
İrtibatsız imkanı öndeleme, öndeleyen bu varolanı [264i kendi en zati
varlığını yine kendinden hareketle devralmaya zorlar.
En zati ve irtibatsız olan bu imkan atlatdam azdır. Ona yönelik varlık,
Dasein’m kendi varoluşunun en uç imkanı olarak kendinden vazgeçmesi
gerekeceğini anlamasını sağlar. Fakat öndeleme, ölüme yönelik
gayrisahih varlıkta olduğu gibi atlatılamazlıktan sakmmayıp, kendini
ona hür bırakır. En zati ölüme doğru öndeleyerek hür kalma, tesadüfen
yanaşan imkanların kaybolmuşluğundan kendini serbest bırakır; at-
1) Krş. § 31, s. 142 vd.
279