Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

tedir. Bir şeyleri öylece kabul etmenin zamansal yapısı, beklentilendiri-
ci-huzura-getirici bir hafızada tutmamada yatmaktadır. Örneğin beklen-
tilendirici huzura-getirme, uygun olmayana “güvenmez”, ama el altında
olana güvenir. Bir şeylere güvenmeme, bizzat tutamayacağımız bir
şeye güvenebilmemizin bir halidir. Bu, unutulmaz ve hafızada tutulur
ve tam da uygun olmayışhğı yüzünden el altında kalır. Bu türden el-al-
tında-olanlar, fiilen açımlanan çevreleyen-dünyamn hergünkü envanterine
ait olanlardandır.
Mukavemet gösterici olanları ilgilenmenin ekstatik zamansallığı zemini
üzerinde keşfettiği takdirde, asla hakim olamadığı bir “dünyaya’
temlik edilmiş olan fiili Dasein kendini anlar hale gelir. Her ne kadar ilgilenme,
hergünkü ihtiyaçların giderilmesiyle sınırlıysa da, çoğunlukla
hiçbir zaman saf bir huzura-getirme değildir bu. O, beklentilendirici bir
hafızada tutmadan neşet etmekte ki, tam da onun zemini üzerinde veya
onun “nedeni” olarak Dasein bir dünya içinde varolabilmektedir. Bu
sebeple de fiilen varolan Dasein, kendisine yabancı bir “dünyada” bile
ne yapılacağını şu veya bu şekilde bilebilmektedir.
İlgilenmenin ilintilendirilmesinin temelini zamansallık oluşturmaktadır.
Bu ilintilendirme, ilintililik ve el-altında-olmaklığın tümüyle te-
matik olmayan önontolojik bir anlayışı demektir. Bu varlık belirleniminin
anlaşılmasının da ne ölçüde zamansallık tarafından temellendirildi-
ğini aşağıda göstereceğiz. Ama ondan önce, dünya-içinde-varolmanın
zamansallığım çok daha somut biçimde delillendirmemiz gerekecektir.
Bu maksatla, “dünyaya” ilişkin teorik tutumun “ortaya çıkışını”, el-al-
tmda-olanlarla bir-şey-için-bakışsal ilgilenmeden hareketle takip edeceğiz.
Dünya-içindeki varolanların hem bir-şey-için-bakışsal, hem de teorik
keşfi dünya-içinde-varolma üzerine temellenmiştir. Onların eksis-
tensiyal-zamansal yorumu, Dasein’m bu temel konstitüsyonunun zamansal
karakterizasyonunun zeminini hazırlamaktadır.
b) Bir-Şey-İçin-Bakışsa! İlgilenmenin Modifikasyonundan
Geçip Dünya-lçindeki Mevcut-Olanlan Teorik Olarak Bilmeye
Dönüşümünün Zamansal Anlamı
Eksistensiyal-omolojik analizlerimiz kapsamında, teorik keşfetmenin
bir-şey-için-bakışsal ilgilenmeden nasıl “neşet” ettiğini soruyorsak eğer, o
zaman zaten söz konusu bilimin ontik tarihi [357] ve gelişimini, onun
fiili vesilelerini ve en yakındaki gayelerini mesele haline getirmediğimiz
hemen anlaşılmış olacaktır. Teorik tutumun ontolojik bakımdan nasıl or­
378