Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

ontolojik ortaya çıkışını deneyebiliriz. Hem böylelikle, daha sonra icra
edeceğimiz felsefe tarihinin tarihbilimsel yapıyıkımının1 görevini açıklığa
kavuşturan bir hazırlığa da girişmiş oluruz.
§ 76. Tarihbüiminin Dasein’m Tarihselliğinden Neşet Eden
Eksistensiyal Menşei
Her bilim gibi tarihbiliminin de Dasein’m bir varlık minvali olarak
fiili olduğunu ve hep “hakim dünya görüşüne” “bağımlı” kaldığını ayrıca
irdelemeye gerek yoktur herhalde. Ama söz konusu olgudan ziyade,
bilimlerin Dasein’ın varlık konstitüsyonundan nasıl neşet ettiğini
onların ontolojik imkanı bakımından sorgulamak durumundayız. Bu
menşe, henüz pek şeffaf değildir çünkü. Burdaki bağlam itibariyle analizimiz,
tarihbilimin eksistensiyal menşeini ana hatlanyla görünür hale
getirecek, böylelikle hem Dasein’ın tarihselliği, hem de onun zamansal-
lık içine nasıl kök saldığı hususu daha büyük bir açıklık kazanacaktır.
Dasein’m varlığı, esas itibariyle tarihsel ise eğer, o zaman her fiili bilim
söz konusu yaşanılmışlığa raptedilmiş kalacaktır. Fakat tarihbilimi,
Dasein’ın tarihselliğini kendine özgü ve mümtaz biçimde ayrıca koşul
olarak taşımaktadır.
Bunu daha da belirginleştirmek üzere şuna işaret edilebilir: Bir bilim
olarak tarihbilim, aslen tarihsel olan varolanı “koşul” olarak Dasein’m
tarihinden çekip alıp kendisinin olası “objesi” haline getirmek durumundadır.
Fakat tarihbilimsel bir objenin erişilebilir olabilmesi için tarihin
sadece var olması yetmez. Zira tarihsel bilgi de, Dasein’m yaşanılmış
bir tutumu olarak tarihseldir. Ama daha da önemlisi, tarihin tarihsel
açımlamşı (ister fiilen icra edilsin, isterse edilmesin) bizatihi ve ontolojik
yapısı itibariyle Dasein’m tarihselliği içine kök salmış durumdadır.
İşte tarihbilimin eksistensiyal menşeinin Dasein’ın tarihselliği olduğunu
[393] ifade eden söz, bu rabıtayı dile getirmektedir. Bu rabıtayı aydınlığa
kavuşturmak, şu demektir: Tarihbilim idesini ontolojik bakımdan
Dasein’m tarihselliğinden hareketle tasarlamak. Fakat tarihbilim
kavramını, günümüzde icra edilen fiili bir bilim faaliyeti olandan “çıkarsam
ak” ya da bunu ona benzetmek gibi bir amacımız olamaz. Zira
esas itibariyle söz konusu fiili prosedürün, asli ve sahih imkanları bakımından
gerçekten de tarihbilimini tam oalrak temsil edebildiğinin teminatını
verebilir miyiz? Diyelim ki verebildik (ki biz bu konuda herhangi
bir hükümde bulunmak istemiyoruz), o zaman söz konusu kav­
1) Krş. § 6, s. 19 vd.
416