Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

kendini beyan ettiği “zarf” m özüne aittir. Buna göre fenomenler, asla
görünümler değildir. Fakat her görünüm, bir fenomene muhtaçtır. Üstüne
üstlük henüz bulanık bir "görünüm” kavramına başvurarak fenomeni
tanımlamaya kalkıştığımızda her şeyi tepetakla etmiş oluruz. Fe-
nomenolojiyi böylesi bir temel üzerinden giderek “eleştirmek” ise oldukça
tuhaf bir girişim olurdu herhalde.
“Görünüm” ifadesi iki anlama sahiptir: bir yandan, kendini göstermeme
olarak kendini beyan etme anlamındaki görünüş, diğer yandan
ise beyan edenin kendisi (ki o, kendini gösterirken, kendini gösterme-
ven bir şeye delalet etmiş olur). Ama ayrıca görünüm ifadesini, kendini
gösterme demek olan gerçek anlamdaki fenomenlere dair bir terim
olarak da kullanabiliriz. Bu üç duruma “görünüm” dediğimizdeyse, ortaya
büyük bir karışıklığın çıkması kaçınılmazdır.
“Görünüm” ifadesinin bir başka anlama daha sahip olabilmesi, karışıklığı
daha da artırmaktadır. Çünkü eğer “beyan edenin kendisi”ni,
kendini gösterirken ayan olmayana (ki o, kendisi ayan olmayanda
meydana çıkan, ondan sadır edendir ve kendisi ayan olmayan özü itibarıyla
asla ayan olmayan olarak düşünülür) delalet eden anlamında
ele alırsak, o zaman görünüm; hasıl olma ya da hasıl olunmuş gibisinden
bir şeyler demek olur ki, bu da hasıl edenin gerçek varlığını (yani
“salt görünüm” anlamındaki görünümü) oluşturmaz. Kendini beyan
eden, hasıl olunmuşluğuyla kendini gösteriyorsa da bunu, beyan
ettiği şeyi sadrederek gerçekleştirdiğinden, o şeyi daima karanlıkta
kapalı tutar. Ama öte yandan söz konusu kapatıcı göstermeme durumu,
zevahir demek değildir. Oysa Kant, görünüm terimini bu ikili
bağlantı içinde kullanmaktadır. Kant’a göre görünümler, “empirik görünün
nesneleri”, yani empirik görüde kendini gösterenlerdir. Ama
kendini gösteren bu şeyler (yani hakiki asli anlamıyla fenomenler),
avnı zamanda, kendini görünümde gizleyen şeylerin beyan edici sad-
roluşları anlamındaki “görünümler”dir.
Eğer kendini gösteren aracılığıyla kendini beyan etme anlamındaki
'görünüm” için bir fenomen tesis edici nitelikteyse, ama bu fenomen
olumsuzlayan tarzda bir zevahire dönüşebiliyorsa, o zaman, görünüm
de salt zevahire dönüşebilir. Örneğin belirli ışıklandırma koşulları alanda
birisinin yüzü kızarmış gibi görünebilir ve bu kızarıklık [31] sanki
ateşin mevcut olduğuna işaret edebilir ve bu da organizmada sanki
bir arazın bulunduğuna delalet edebilir.
Demek ki, fenom en (yani kendini-kendinde-gösteren), bir şeyin
müstesna bir rast gelme minvali demektir. Öte yandan görünüm ise,
31