Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

im, kendi göze çarpıcılığını, hergünkülük içinde "kendiliğinden anlaşılır
olan” el-altmda-olan gereç bütününün (örneğin bir hatırlatma imi
olarak “mendili düğümlemek”) göze çarpmamalığmdan almaktadır.
Bunun göstereceği şey, hergünkülüğün bir-şey-için-bakışı içinde ilgilenmemizi
gerektirecek olandır. Bu im pek çok ve çeşitli şeyi imleyebilir.
Böylesi bir imle imlenebilecek olan şeylerin genişliği, anlaşılabilirlik
ve kullanım darlığına karşılık gelmektedir. Bir im, genellikle onu “tesis
eden kişi" için el-altında-olması gerekse de, bazen bu kişi için bile eri-
şilemez olabilmekte ve bu sebeple birincisinin bir-şey-için-bakışa sahip
olası kullanılabilirliğini hatırlatacak ikinci bir ime daha gerek duyulabilmektedir.
Böylece bir im olarak kullanılamaz olan düğme, im karakterini
kaybetmeyip en yakın el-altmda-olanın huzursuz edici zorla ilişmekliğine
sahip oluverir.
İmlerin hergünkü ilgilenmeler sırasındaki mümtaz rolünü, bizatihi
dünyayı anlama için ilkel Dasein’ın “imleri” bolca kullanıyor olmasını
(fetiş ve sihir gibi) örnek olarak ortaya koymaya çalışabiliriz. Böylesi bir
im kullanımını temelleyen im tesis etme işinin teorik amaç ve teorik
spekülasyon yoluyla yapılmadığı kesindir. İmin kullanımı burada tamamıyla
“dolaymışız” bir dünya-içinde-varolmanın sınırları içinde kalmaktadır.
Oysa daha yakından bakıldığında fetiş ile sihrin yorumu için
im idesini rehber almanın [82] yetmediği, ilkel dünyada karşılaşılan varolanın
“el-altmda-olma” türünü kavramada başarısız olacağı görülecektir.
îm fenomeni perspektifinden bakıldığında şöyle bir yorumda
bulunulabilir: ilkel insan için im imlenenle örtüşür. İmin bizatihi kendisi
imlenenin yerine geçebilmektedir, sadece ikame etme anlamında
değil, bizatihi imin imlenen olarak var olması söz konusudur, imin imlenenle
bu tuhaf örtüşmesinin sebebi, im nesnesinin belirli bir “objeleş-
tirmeye” maruz kalmış olması, salt nesne olarak tecrübe edilmesi ve imlenenle
birlikte mevcut olanın aynı varlık bölgesine nakledilmiş olması
değildir. “Örtüşme”, daha önce birbirinden yalıtılmış olanların teşhis
edilmesi değil, imin neyin imi olması bakımından henüz-serbest-kala-
mamış-olmasıdır. Böylesi bir im kullanımı, halen imlenenin varlığı içine
massedilmiş durumdadır. Buradan bizatihi bir imin kopup ayrılması
henüz mümkün değildir. Örtüşme, bir ilk objeleştirmeye temelleniyor
değildir, aksine böyle bir temellenmenin noksan olması yüzünden-
dir. Ama bu şu demektir: Burada imler henüz birer gereç olarak keşfe
dilmediği gibi, sonuç olarak dünya içinde “el-altmda-olan” da, esasen
gereç varlık minvaline sahip değildir. Belki bu ontolojik rehber de (elaltmda-olmaklık
ile gereç) ilkel dünyanın yorumlanması açısından hiç­
84