Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

öncelik dolayısıyla, bilimin eksistensiyal bakımdan ortaya çıkışının
teşhiri, “pratik" ilgilenmeyi idare eden bir-şey-için-bakışııı karakteri-
zasyonundan hareket etmek zorunda kalacaktır.
[359] Bir-şey-için-bakış el altındaki gereç rabıtasının ilintililik irtibatı
dairesi dahilinde hareket etmektedir. O da, ilgili gereç dünyasının
oluşturduğu gereç tümlüğü ve ona ait kamusal çevreleyen-dünya üzerinde
az çok sarih bir kapsamlı-bakışın rehberliği altında bulunmaktadır.
Kapsamlı-bakış bir takım mevcut-olanlarm daha sonra bir araya
getirilmesi değildir sadece. Kapsamlı-bakışm özü, ilintililik tümlüğünü
birincil olarak anlamadır ki, bunun dairesi dahilinde fiili ilgilenme hep
harekete geçer. İlgilenmeyi aydınlatan kapsamlı-bakışm “nuru”, bir-
şcy-uğruna ilgilenmenin ihtimam-göstermeklik olarak varolduğu Dase-
in’m varlık imkanından neşet etmektedir, ilgilenmenin “kuş bakışma
sahip” kapsamlı-bakışı, o anki elle çalışma ve kullanma sırasında Da-
sein’a el-altında-olanı yakınlaştırm akta, bunu ise, bakış içine gireni tefsir
etmek suretiyle yapmaktadır. Ilgilenilenin spesifik bir-şey-için-ba-
kışsal-tefsir-edici yakmlaştırılışma m ütalaa diyoruz. Mütalaaya özgü
şema şudur: “eğer şöyleyse o zaman böyle olur”: örneğin şunu veya bunu
ortaya çıkaracaksam, kullanıma açacaksam, koruma altına alacaksam,
o zaman şu veya bu araçlara, yollara, durumlara, şartlara ihtiyaç
duyarım. Bir-şey-için-bakışsal mütalaa, Dasein’m ilgilendiği çevrele-
yen-dünyasındaki ilgili fiili durumunu aydınlatmaktadır. Dolayısıyla
o, bir varolanın veya onun niteliklerinin sadece mevcut-oluşunun “ilamı”
değildir asla. Bir-şey-için-bakışsal biçimde yakınlaştırmanın bizzat
elle tutulabilecek kadar el-altında-olması ve en yakm görme mesafesine
getirilmesi söz konusu olmasa da mütalaada bulunulabilmektedir.
Bir-şey-için-bakışsal mütalaada çevreleyen-dünyanın yakınlaştırılmasının
eksistensiyal anlamı huzura-getiriliştir. Zira gözde canlandırma
onun bir halidir sadece. Gözde canlandırma sayesinde yapılan bir mütalaa,
el altında bulunmayıp da ihtiyaç duyulanı görebilmek demektir.
Gözde canlandırıcı bir-şey-için-bakış, bu sebeple, sadece “salt tasavvura”
müteallik kalmamaktadır.
Bir-şey-için-bakışsal huzura-getiriş, çok katmanlı biçimde temellenmiş
bir fenomendir ama. Öncelikle o. hep zamansallığm eksiksiz ekstatik
birliğine ait olmaktadır. O, gereç rabıtasının hafızada tutulması üzerine
temellenmektedir. Dasein ilgilenmek suretiyle şu veya bu imkanı
beklentilendinnektedir. Beklentilendirici hafızada tutma sırasında açılmış
olanı, mütalaa edici huzura-getiriş veya gözde canlandırma yakınlaştırmaktadır.
Fakat mütalaanın “eğer şöyleyse o zaman böyle olur” şe­
381