Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

olma anlamında “kendiliğinden anlaşılan” olarak kavrandığını gösterir.
Söz konusu iki rehber, Yeniçağ antropolojisinde res cogitans, bilinç, serencam
rabıtası gibi yöntemsel varsayımlardan hareket ederek bunlarla
birbirine dolanmıştır. Ancak söz konusu cogita(iones’ler de ontolojik olarak
belirlenmemiş kaldıkları ya da yine açıkça belirtilmeden “kendiliğinden
anlaşılır”, “verili” bir şey olarak ele alındıkları takdirde ve onların
“varlığı” bir soru teşkil etmediği sürece antropolojik sorunsalın kritik
ontolojik temelleri belirlenmemiş olarak kalmaya devam eder.
Aynı şey hiç de azımsanmayacak şekilde “psikoloji” için geçerlidir
ki, onun antropolojik eğilimleri günümüzde oldukça barizdir. Noksan
olan ontolojik temelin üstesinden, antropoloji ile psikolojiyi genel biyoloji
üzerine bina ederek de gelmek mümkün değildir. Mümkün olan
kavrama ve tefsir etme düzeni içinde bir “yaşamabilimi” olan biyoloji
temellerini Dasein’m ontolojisinde bulur [50], ama sadece burada değil.
Yaşama bizatihi bir varlık minvalidir, ama özü gereği ona erişim Dasein
içinde mümkündür. Yaşamın ontolojisi, olumsuzlayan bir yorum
yoluyla icra olunur; o, sadece-ve-sadece-yaşama’nm olabilmesi için ne
olması gerektiğini belirler. Yaşama ne saf bir mevcut-oluş, ne de aynı
zamanda Dasein’dır. Öte yandan Dasein’ı ontolojik olarak belirlemek
için onu yaşama olarak ele almak mümkün değildir - (ontolojik olarak
belirlenmemiş olarak) ve hem de bunun ötesinde başka bir şey olarak.
Biz kendimiz olan söz konusu varolanın varlık minvaline ilişkin soruya
antropoloji, psikoloji ve biyolojide sarih ve ontolojik olarak yeterli
biçimde temellendirilmiş bir yanıtın verilmeyişine işaret edildiğinde,
bu disiplinlerin müspet çalışmaları hakkında bir yargıya varılmış olunmaz
ama. Öte yandan söz konusu ontolojik temellerin, empirik malzemelerden
sonradan hipotetik yoldan çıkarsanamayacakları, aksine sırf
empirik malzeme toplandığında bile bunların “burada var” olduklarının
tekrar tekrar bilincine varılması gerektiği hatırlanmalıdır. Müspet araştırmaların
bu temelleri görmemeleri ve bunları kendiliğinden anlaşılır
kabul etmeleri, söz konusu temellerin birer temel olmadıklarının kanıtı
olmayıp, bunların müspet bilimde geliştirilen herhangi bir tezin savunabileceğinden
çok daha radikal bir anlamda sorunsal oluşturdukları
açıkça ortada durmaktadır.1
1) Fakat a prioıi’nin izhar edilmesi ''apnorici'' bir kurgulama değildir. Çünkü E. Hıısserl sayesinde
tüm sahih felsefi “erapiri”nın anlamını anlamakla kalmadık, ayrıca bunun için gerekli
olan aletleri nasıl kullanacağımızı da öğrendik. “A prioricilik" kendini anlayan tüm bilim sel
felsefelerin yöntemidir. Bunun kurgulamayla b ir ilgisi olmadığından, a prion’nin incelenışi,
fenomenal zem inin doğru biçimde hazırlanmasına gerek duyar. O halde Dasein analitiği için
hazır tutulması gereken en yakın ufuk, onun vasati hergünkülüğünde bulunacaktır.
52