Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

mümtaz tözsel niteliği dolayımıyla izhar edilmeye çalışılmaktadır. Öte
yandan tözün, tözsel bir varolanla temsil edilmesi, bu terimin çiftanlamlılığının
da temelini oluşturmaktadır. Kastedilen tözsellik olduğu
halde, tözün varolan bir tabiat özelliğinden hareketle anlaşılmaya çalışılmaktadır.
Ama burada ontolojik olanın temeline ontik olan bir şey
yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Bu sebeple de substantia ifadesi bazen
ontolojik, bazen ontik, çoğunlukla da birbirine geçen ontik-ontolojik
bir anlamda işlev görmektedir. Oysa buradaki cüzi anlam farkının ardında,
temel varlık meselesinin0 halledilmemişliği saklıdır. Varlık sorusunun
çalışılması, uygun minvallere başvurmak suretiyle söz konusu çiftanlamhlıklann
“izini takip etmeyi” bizden talep eder. Böyle bir şeye
kalkışan birisi, “salt sözcük anlamlan” ile “meşgul olmak”la yetinemez.
Tersine o, [95] “eşyanın kendisi”nin en asli sorunsalına yönelmeye cüret
edip, bu tür “nüansları” tesviye etmeye gayret göstermelidir.
§ 21. Kartezyen “Dünya” Ontolojisinin Hermenötik
Bakımdan Tartışılması
Karşımıza şu kritik soru çıkmaktadır: “Dünya" hakkındaki işbu ontoloji
dünya fenomenini sahiden aramakta mıdır, yoksa aramamakta
mıdır? Eğer aramıyorsa, en azından dünya-içindeki bir varolanı, kendi
dünyevi niteliğini kendi üzerinde görünür kılacak kadar belirlemekte
midir? Her iki soruyu da “hayır” ile yanıtlam am ız gerekir. Zira Descar-
tes’m exten$io terimiyle ontolojik bakımdan ilkesel biçimde kavramaya
çalıştığı varolan, öncelikle dünya-içinde el-altında-olan bir varolandan
geçilmek suretiyle keşfedilebilir olan bir şeydir. Bu doğru olsa da ve
hatta bahse konu belirli dünya-içindeki varolanın (yani doğanın) ontolojik
karakterizasyonu (hem tözsellik düşüncesi, hem de tözselligin tanımına
dahil edilen existit ile ad mstendum’un anlamı) bizi karanlığa
sevkediyor olsa da; Tanrı, ben veya “dünya”nın radikal biçimde tefrik
edilmesine dayanan bir ontoloji sayesinde “dünya”ya dair ontolojik sorunun
bir şekilde ifadesi ve ilerletilmesi belki de mümkün olabilir. Fakat
eğer böyle bir imkan bulunmuyorsa, o zaman Descartes’m dünyayı
ontolojik bakımdan yanlış belirlemekle kalmadığını, onun yorum ve temellerinin
de hem dünya fenomenini, hem de öncelikle dünya-içinde
olan varolanın varlığını atladığım açıkça kanıtlamak gerekecektir.
Dünyasallık sorununun açığa çıkartılması sırasında (§ 14), işbu fenomene
münasip erişimin kazanılmasının ne kadar önemli olduğuna
c) O ntolojik ayrım.
98