Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

sein, öz olarak başkalan uğruna “var”dır. Bunu, eksistensiyal bir öz-ifa-
de olarak anlamak gerekir. Zira şu veya bu fiili Dasein yüzünü başkalarına
çevirmese, onlara ihtiyacı olmadığını düşünse veya onlardan feragat
etse bile, o yine de birlikte-olma sureti içinde var olmaktadır. Başkalarının
eksistensiyal uğrunalığı demek olan birlikte-olma içinde başkalan
zaten kendi Dasein’ları bakımından açımlanmış olmaktadırlar. Birlikte-
olmayla birlikte önceleyici biçimde tesis edilmiş olan başkalarının açım-
lanmışlığı, bu yüzden imlenimselliği (yani dünyasallığı) de oluşturmakta
ve eksistensiyal uğrunahk içinde raptedilmiş olmaktadır. Dasein'm
özü gereği zaten hep içinde var olduğu dünyanın dünyasallığının bu şekilde
tesis edilmiş olması, çevreleyen-dünya içinde el-altmda-olanları
öylesine karşılaşılır kılar ki, onunla birlikte başkalarının birlikte-Dasein’ı
da çevreleyen-bakışa sahip ilgilenme içinde karşılaşılır olur. Başkalarıyla
serbestçe dolanıp duran ve başka nesnelerin yanı sıra bulunan mevcut-olan
özneler olarak öncelikle karşılaşılmıyor olmasının sebebi dünyanın
dünyasallık yapısı içinde yatmaktadır, işte bu nedenle başkalan,
çevreleyen-dünya içindeki ilgilenilen varlığı bakımından dünyadaki el-
altında-olanlar içinden kendilerini gösteriyor olmaktadır.
Başkalarının birlikte-Dasein’mın açımlanmışlığı birlikte-olma’ya aittir,
ifadesinden şu anlaşılmalıdır: Dasein’ın varlığı birlikte-olma da demek
olduğundan, onun varlık anlayışı içinde başkalarını bilme de yatmaktadır.
Genel olarak bütün bilmelerde olduğu gibi bu bilme de şunu
veya bunu bilmekten neşet eden bir malumat olmayıp, bizatihi bilgi ve
malumatı mümkün kılan bir asli eksistensiyal [124] varlık minvalidir.
Birbirini bilip tanıma, bilmeyi asli olarak mümkün kılan birlikte-olma
üzerine temellenmiştir. Birbirini bilip tanıma, öncelikle birlikte-olunan
dünya-içinde-varolmanm en yakın varlık minvali olan anlayarak tanıma
içinde gerçekleşir. Bu da Dasein’m başkalarıyla birlikte çevreleyen-
dünya içinde bir-şey-için-bakışla mevcut bularak ilgilendiklerinin bilgisidir.
tlgilenilenlerden hareketle ve onları anlayarak itina-gösterici ilgilenme
bilinmiş olur. Dolayısıyla başkası, öncelikle ilgilenilen itina-gös-
termeklik içinde açımlanmış olur.
Oysa öncelikle ve genellikle itina-göstermeklik muallel halde veya
en azından kayıtsızlık halinde (selamsız-sabahsız-geçip-gitmenin kayıtsızlığı
içinde) bulunduğundan, en yakın ve özsel birbirini bilip tanıma
için tanışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Ve ayrıca birbirini bilip tanıma;
candan olmama, içe kapanma ve tebdil gibi yollardan kaybolup giderse,
başkasına yakınlaşmak veya onun “ardını görebilmek” için hep-bera-
ber-olmaklık özel bazı yollara ihtiyaç duyacaktır.
130