Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

şuradalığın birliği içinde anlamak suretiyle söz konusu ufuktan geri dönüp
onun hudutları içinde karşılaştığı varolanlara rücu etmektedir. Bir
şeylere anlamasal olarak geri dönmek, varolanlarla huzura-getirici olarak
karşılaşabilmenin eksistensiyal anlamı olup, bu yüzden onlara dün-
ya-içinde olanlar denilmektedir. Bir başka deyişle dünya, herhangi bir
nesnenin asla olamayacağı kadar “uzakta ve dışarıdadır". Dolayısıyla
“aşkınlık meselesini” şu soruya indirgemek mümkün olamamaktadır:
nasıl oluyor da bir özne kendi içinden çıkıp dışarıdaki bir nesneye ulaşabiliyor?
Çünkü bu soruda nesnelerin tümlüğü, dünya idesiyle özdeş-
leştirilmektedir. Oysa sorulması gereken şey şudur: Varolanlarla dünya-
içinde karşılaşılabilmesini ve karşılaşılan varolanlar olarak onların nesneleştirilebilmesini
ontolojik bakımdan mümkün kılan nedir? Cevap
için, dünyanın ekstatik-ufuksal bakımdan temellendirilmiş olan aşkın-
lığına geri gitmek gerekmektedir.
Ontolojik bakımdan “özneyi”, varlığı zamansallık üzerine temellenerek
varolan bir Dasein olarak kavrayacak olursak, o zaman şunu dememiz
gerekecektir: dünya “özneldir”. Fakat söz konusu “öznel” dünya
ise, zamansal-aşkmsal bir dünya olarak her türlü olası “nesneden”
çok daha “nesnel” olmaktadır.
Dünya-içinde-varolmayı zamansallığın ekstatik-ufuksal birliğine geri
taşıyarak Dasein’m söz konusu temel konstitüsyonunun eksistensiyal-ontolojik
imkanını anlaşılır kılmış oluyoruz. Aynı zamanda açık hale
gelmiştir ki, esasen dünya yapısının ve onun türevlerinin somut olarak
çalışılması demek, olası dünya-içindeki varolanın ontolojisini yeterince
açıklığa kavuşturulmuş bir varlık idesini cihet almak suretiyle çalışmak
demetir. Söz konusu idenin olası yorumu bizden, Dasein’m za-
mansallığının meydana çıkarılmasını talep etmektedir. Aşağıdaki dün-
ya-içindeki-varolma karakterizasyonu bu işe yaramaktadır.
[367]
§ 70. Dasein’sal Mekansallıgın Zamansalhğı
Her ne kadar “zamansallık” ifadesi, “mekan ve zaman”dan söz edilirken
dile getirilen zamandan çok farklıysa da, öyle anlaşılıyor ki,
mekansallık da sanki zamansallık gibi Dasein’m benzer bir temel belirlenimini
oluşmaktadır. Dolayısıyla eksistensiyal-zamansal analizimiz,
Dasein’ın mekansallığıyla birlikte bir sınıra ulaşmış gibi görünmektedir.
Yani adına Dasein dediğimiz bu varolan, hem “zamansal”
“ve hem de” mekansal denilmek suretiyle bir ilave mertebeye daha ih­
389