Martin Heidegger - Varlık Ve Zaman

ğı ile karşılaşmışlardır. Söz konusu bir-aradalığın birliğini sağlayan nedir?
Platonun da bildiği üzere, bu birliği sağlayan şey, iogos’un daima
logos tiııos olmasıdır. Logos içinde açığa taşman varolanlar bakımından
sözcükler, tek bir sözcük bütünü oluşturacak şekilde biraraya getirilirler.
Oysa Aristoteles çok daha radikal bir bakışa sahiptir: Her logo s aynı
zamanda hem bir sunthesis, hem de diairests’tir; ya o (örneğin “müspet
yargı’’da olduğu gibi) ya da öbürü (“menfi yargı”da gibi) değil. İster
olumlayıcı, isterse de yalanlayıcı; ister doğru, ister yanlış olsun, her
ifade eşit derecede asli olarak hem sunthesis ve hem de diairesis'tir. Her
gösterim hem biraraya getirme, hem de teşrih etmedir. Fakat Aristoteles,
bu analitik sorunun peşini getiremediği için onu sorunlaştırama-
mıştır: Çünkü asıl sorun, îogos’un yapısı içinde yer alan hangi fenomenin,
bir ifadenin hem sunthesis ve hem de diairesis olarak nitelendirilmesine
izin verdiğinin ve hatta bunu talep ettiğinin sorgulanmasıdır?
“Birleştirme” ile “ayrıştırma” olarak ifade edilen formal yapılarla
söylemeye çalışılan, daha doğrusu, onların birliği aracılığıyla fenomenal
bakımdan isabet ettirilmek istenilen şey, “bir-şey-için-bir-şey” fenomenidir.
Bu yapı doğrultusunda bir şey, bir şeye dair olarak anlaşılmaktadır.
Yani bir şey, başka bir şeyi de kendine alarak anlaşılmaktadır. Bunun
için, bahse konu anlam asal yüz yüze getirme, biraraya getirileni aynı
zamanda tefsir edici ifadede bulunma sayesinde teşrih de etmektedir.
“Ne içinlik” fenomeni perdelenmiş kalıyorsa (özellikle de eksistensiyal
menşei olan hermenötik “ne içinliği” perdelenmişse), o zaman Aristoteles’in
fenomenolojik bir çıkış noktasına sahip olan logos’a ilişkin analizi
dışsal bir “yargı teorisi” seviyesine düşüverir ki, buna göre, yargıda
bulunma, tasavvur ve kavramları sadece birleştirme veya ayrıştırma demek
olmaktadır.
Öte yandan birleştirme ile ayrıştırmayı biraz daha formalleştirerek
onlara “ilişkilendirme” de diyebiliriz. Mantıksal açıdan yargılar, bir
“koordine etmeler” sistemine inhilal ettirilerek “hesaplama” nesnesine
dönüştürülür, ontolojik yorumlamalarda bulunulacak bir temaya değil.
Suntkesis ile diairesis’in (hatta yargıdaki her türlü “ilişkilerin”) analitik
olarak anlaşılmasının mümkün olup olmaması, esas itibariyle ontolojik
meselemizin ilgili keyfiyetiyle sıkı sıkıya bağlantılıdır.
Bahsedilen meselenin logos’un yorumlanmasına etkisinin ve öte yandan
“yargı” kavramının tuhaf bir geri dönüş hareketiyle ontolojik sorunsala
etki edişinin ne kadar derin olduğu, copula fenomeninde çok
çarpıcı biçimde görülmektedir. Söz konusu “bağ”, öncelikle sentez yapısının
[160] kendiliğinden anlaşılır olarak varsayıldığını ve halen ha­
168